VỀ VIỆC BỔ NHIỆM ÔNG BOB KERREY LÀM CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TIN THÁC ĐẠI HỌC FULLBRIGHT

TSKH Nguyễn Đăng Hưng

Giáo sư danh dự trường Đại học Liège, Bỉ

Cố vấn cao cấp của Trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Hôm nay Bob Kerrey nói rõ là sẽ không từ chức chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam (FUV). Tôi cho là ông có lý và ban chủ trương Đại học Fulbright đã có lý khi bổ nhiệm ông ngồi vào chiếc ghế có tính biểu tượng này.

Nói về sự ra đời của trường này trong bài phát biểu trước hơn 2.000 người tại Hà Nội, tổng thống Mỹ barack Obama đã ghi nhận:

“Đó là một trong những lý do tại sao chúng tôi thật hào hứng trước việc mùa thu tới, trường đại học Fulbright University Việt Nam sẽ khai trương ở thành phố Hồ Chí Minh – đây là trường đại học độc lập, phi lợi nhuận đầu tiên của Việt Nam – tại đây nhà trường sẽ được hoàn toàn tự do học thuật và sẽ cấp học bổng cho những ai cần”.

Ta phải hiểu đây là một trường tư thục do người Mỹ đầu tư 100%, được xây dựng tại Việt Nam theo phong cách giáo dục Mỹ, trong đó tự do học thuật là kim chỉ nam cho hoạt động, tính cách phi lợi nhuận (chỉ vì lợi ích của sinh viên) là cơ sở của sự phát triển.

Mọi phát biểu phản đối nhân sự của trường từ bên ngoài là vi phạm nguyên tắc tự do học thuật, là sự can dự không cần thiết vào việc tổ chức học thuật của ban chủ trương, nhất là trong giai đoạn “trứng nước” hiện nay.

Đã từ lâu chính quyền Việt Nam, người Việt Nam đã đặt lòng tin vào giáo dục Hoa Kỳ. Hàng chục ngàn sinh viên Việt Nam đã được gửi sang Mỹ du học. Hiệu quả và chất lượng của nền giáo dục Mỹ là điều toàn thế giới công nhận.

Đã từ lâu chính quyền Việt Nam, người Việt Nam đã nhìn nhận là nền giào dục Việt Nam đang bị những cơn bệnh trầm kha khó chữa và những cơ sở giáo dục đến từ Âu, Mỹ, Nhật, Úc sẽ là những làn gió mới tốt lành, những gương soi, thúc đẩy sự thay đổi thật sự trong một tương lai không xa.

Ông Bob Kerrey là một chính khách có uy tín cao tại Mỹ, nhóm của ông gồm các cựu sỹ quan Mỹ đã tham chiến tại Việt Nam như Ngoại trưởng John Kerry, Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain, cựu Đại sứ Pete Peterson, Giám đốc Chương trình VN của Đại học Harvard Thomas Vallely sẽ là những nhân tố không thể thiếu cho việc vận động tài chính lâu dài và bền vững cho FUV.

Về chuyên môn, ông Bob Kerrey đã có những kinh nghiệm dày dạn về quản lý nhất là tổ chức hình thành đại học hiện đại tại New York (New School) và San Francisco (quỹ Minerva).

FUV còn là biểu tượng của nhận thức mới trong bang giao Mỹ Việt được khẳng định sau chuyến thăm Mỹ của Tổng Bí Thư Nguyển Phú Trọng năm ngoái và Tổng Thống Obama tháng 5 vừa qua.

Tôi hoàn toàn đồng ý với phát biểu của Bí Thư Thành Ủy TP HCM Đinh La Thăng: “Dự án Đại học Fulbright Việt Nam là một bằng chứng cụ thể và có tính biểu tượng cao cho thấy Việt Nam và Hoa Kỳ đang quyết tâm “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai””.

FUV là bước đầu cụ thể của hợp tác toàn diện Mỹ-Việt.

Sự thành công của bước đi đầu là cần thiết cho việc củng cố những bước đi dài hơn, cao hơn, có ý nghĩa bao quát hơn như hiệp ước kinh tế TPP, hợp tác quân sự…

Hợp tác chiến lược và toàn diện với Hoa Kỳ chính là quốc sách khẩn thiết và cấp bách để bảo vệ lợi ích trước mắt của Việt Nam, duy trì toàn vẹn lãnh thổ và lãnh hải. Chỉ có các cường quốc như Mỹ, Nhật, Châu Âu mới có khả năng bảo vệ tự do giao thông ở biển Đông Nam Á, duy trì hòa bình, ổn định chống lại manh tâm bá quyền xâm lược, bảo vệ độc lập, chủ quyền của các dân tộc Đông Nam Á đặc biệt tuyến đầu Việt Nam.

Xin nhắc lại đây điều tôi đã từng viết về chuyến thăm Việt Nam của Tổng Thống Mỹ:

“Lợi ích của Việt Nam ở biển Đông Nam Á là sự sống còn của dân tộc, lợi ích của Mỹ ở đây là duy trì thông thương, thương mại các vùng biển quốc tế, là sự tôn trọng luật pháp quốc tế, là việc duy trì trật tự thế giới hình thành sau thế chiến thứ hai: Luật lãnh thổ, lãnh hải, luật biển, quyền con người, quyền tự do dân chủ”…

Chiến tranh đã để lại những đau thương mất mát khôn cùng cho cả hai phía. Ký ức chiến tranh, ngay cả những ký ức hãi hùng nhất đã vào những trang sử Việt Nam và Hoa Kỳ. Chúng ta không thể nào quên được những gì đã xảy ra. Bên thắng cuộc trong chiến tranh đang “loay hoay” tìm đường đi trong công cuộc mưu cầu tự do hạnh phúc thực sự cho nhân dân. Bên không thắng được trong chiến tranh nóng đã chiến thắng trong chiến tranh lạnh và nay vững vàng trở thành vật cản hữu hiệu chống lại thế lực bành trướng đang vi phạm luật pháp quốc tế, mưu đồ đế quốc mới với tham vọng thay đổi địa chính trị, chiếm đất, chiếm biển, với hành động có thể hung tàn hơn cả Đức quốc xã trong những năm 30-40 của thế kỷ trước.

Nói cho cùng dù thất bại hay chiến thắng trong cuộc chiến 1960-1975 thì cuối cùng chỉ có người dân của hai đất nước là khổ nhất.

Cái khó là thắng được chính mình, thắng được lòng hận thù, chân thành sám hối để cùng nhau bắt tay xây dựng tương lai hòa bình, thịnh vượng đích thực đàng hoàng và bền vững.

Cái khó, cách làm ngoại giao dân sự hữu hiệu là tăng cường sự gắn bó bằng hữu giữa hai bên, không làm nản lòng những người có thiện chí. Lớp người này vẫn còn là thiểu số tại Mỹ cũng như tại Việt Nam.

Hãy chờ 10, 20 năm nữa, hãy chờ những thành quả cụ thể của FUV, hãy chờ xem những thế hệ sinh viên tốt nghiệp và thành đạt trong xã hội Việt Nam xuất phát từ FUV.

Phản biện, góp ý là quyền của mọi người, đặc biệt của người trí thức, nhưng góp ý cái gì và lúc nào với nội dung nói lên sự công tâm, lòng thiết tha cho tiền đồ dân tộc là rất cần thiết.

Chuyến viếng thăm của Tổng Thống Barack Obama tháng Năm vửa qua đã chỉ rõ lòng dân Việt Nam từ Bắc chí Nam đang hướng về đâu.

Tôi đồng ý với nhận định của nhà văn hóa Nguyên Ngọc:

“Bob Kerrey là tội phạm, điều ấy ông đã đau đớn nhận, nhưng ông cũng là nạn nhân. Nạn nhân bi thảm của cái “chiến thuật” nghe rất hay ho kia. Bob Kerrey nhận ra mâu thuẫn chết người ở chiến thuật ấy, nhưng không dùng nó để bào chữa cho mình. Điều đó là vĩ đại. FUV có được một người đứng đầu như vậy là tuyệt đẹp. Và tôi cho lựa chọn của FUV là thật nhân văn”.

Tại sao phải lo lắng việc trong tương lai khi có ngày, ngay tại sảnh trường đại học danh giá FUV, sẽ có một bức tượng của ngài Bob Kerrey, vị Chủ tịch Hội Đồng Quản trị sáng lập trường, với dòng giải thích:

“Nguyên là một sỹ quan quân đội Mỹ đã tích cực tham gia một cuộc chiến tàn khốc tại Việt Nam, đã chịu trách nhiệm về việc sát hại 20 người dân Việt Nam nhưng sau đó đã chân thành sám hối, cật lực vận động thành lập và điều hành trường để có ngày hôm nay”.

Còn tấm gương sám hối tích cực có tính lịch sử nào sinh động hơn?

Chúc ngài Bob Kerrey thành công tại Việt Nam!

GS.TSKH Nguyễn Đăng Hưng

Sài Gòn ngày 7/6/2016