ĐỨA TRẺ THỨ 44 (Tom Rob Smith) - CHƯƠNG 34-35

Chương 34

 

MÁTXCƠVA 10 THÁNG BẢY

MẶT LEO SƯNG VÙ, chạm vào là đau. Mắt phải gã vẫn nhắm, bị lấp dưới mấy lớp da sưng phồng. Có một cơn đau nhói bên hông như thể mấy chiếc xương sườn bị gãy. Gã được kiểm tra y tế sơ qua tại hiện trường tai nạn, nhưng ngay khi chắc chắn tính mạng của gã không còn bị nguy hiểm, gã được đưa lên xe có đội vũ trang canh gác. Trên đường về Mátxcơva, gã cảm thấy mỗi lần xóc đường như một cú thụi vào bụng. Không có thuốc giảm đau trong suốt hành trình, gã đã bất tỉnh vài lần. Những tên lính gác đánh thức gã bằng cách lấy báng súng thúc vào gã, vì sợ gã chết trong phiên họ canh chừng. Trong suốt chuyến đi, Leo luân phiên thay đổi giữa những cơn sốt và cảm lạnh. Những vết thương này, gã thừa nhận, chỉ là bắt đầu.

Cái mỉa mai khi cuối cùng lại ở đây - bị cột chặt vào ghế trong phòng thẩm vấn dưới tầng hầm Lubyanka - không thoát khỏi sự chú ý của Leo. Một người bảo vệ nhà nước đã trở thành tù nhân của nó, không phải một sự đảo lộn bất thường của vận số. Cảm giác làm một kẻ thù của đất nước là thế này đây.

Cánh cửa mở ra. Leo ngẩng đầu lên. Người đàn ông da vàng bủng và răng ố vàng này là ai? Ông ta là cựu đồng nghiệp, gã chỉ nhớ chừng ấy. Nhưng gã không thể nhớ tên ông ta.

- Anh không nhớ tôi sao?

- Không.

- Tôi là bác sĩ Zarubin. Chúng ta đã gặp nhau vài lần. Tôi đến thăm khám lúc anh bị ốm mấy tháng trước. Tôi rất tiếc gặp anh trong tình cảnh này. Tôi nói vậy không phải để chỉ trích hành động đang được sử dụng chống lại anh; đó là công bằng và hợp lẽ. Ý tôi chỉ là tôi ước gì anh đã không làm điều đó.

- Tôi đã làm gì?

- Anh đã phản bội.

Bác sĩ kiểm tra xương sườn Leo. Mỗi cái động vào khiến gã phải nghiến răng:

- Sườn của anh không gãy như người ta nói với tôi. Chúng bị bầm. Chắc chắn rất đau. Nhưng không vết thương nào cần mổ. Tôi được lệnh lau rửa các vết trầy xước và thay đồ.

- Tôi từng cứu mạng một người đàn ông chỉ để rồi mang ông ta đến đây. Lẽ ra tôi nên để Brodsky chết chìm dưới con sông kia.

- Tôi không biết người mà anh đang nói.

Leo im lặng. Bất cứ ai cũng có thể hối tiếc về hành động của mình khi tình thế thay đổi. Gã hiểu, rõ hơn bao giờ hết, rằng cơ hội chuộc lỗi duy nhất đã trượt qua kẽ tay. Kẻ giết người sẽ tiếp tục giết người.

Ông bác sĩ băng bó xong những vết thương của Leo, cúi xuống và nói nhỏ vào tai Leo:

- Giờ tôi sẽ đi chăm sóc vợ anh. Cô vợ xinh đẹp của anh, cô ta bị trói ở phòng bên. Khá là vô vọng, nhưng đây là lỗi của anh. Mọi thứ tôi sẽ làm với cô ta là lỗi của anh. Tôi sẽ làm cho cô ta ghét bỏ cái ngày cô ta yêu anh. Tôi sẽ làm cô ta nói điều đó ra.

Như thể đang nghe tiếng nước ngoài, phải mất một lúc Leo mới hiểu điều vừa nghe được. Gã không có thù oán gì với người đàn ông này. Gã gần như không nhận ra ông ta. Tại sao ông ta đe dọa Raisa? Leo cố đứng lên, chồm về phía tay bác sĩ. Nhưng chiếc ghế gắn chặt vào sàn còn gã thì bị cột chặt vào ghế.

Bác sĩ Zarubin lùi lại, như một người ghé đầu quá gần chuồng sư tử. Ông ta nhìn Leo gắng sức chống lại sự giam cầm, mạch máu gã nổi trên cổ, mặt gã đỏ ngầu, mắt lồi lên thảm hại. Thật thích thú - như nhìn một con ruồi mắc dưới tấm kính. Người đàn ông này không hiểu bản chất tình trạng của gã:

Vô vọng

Tay bác sĩ xách cặp lên và chờ lính gác mở cửa. Ông ta nghĩ Leo sẽ gọi theo, có lẽ dọa giết ông ta. Nhưng về mặt này, ít nhất, ông ta phải thất vọng.

Ông ta đi xuống hành lang tầng hầm, chỉ vài mét, đến phòng giam bên cạnh. Cửa đã mở. Zarubin đi vào. Raisa ngồi và bị trói giống y như chồng cô. Tay bác sĩ phấn khích bởi viễn cảnh khi cô nhận ra ông ta và thừa nhận rằng lẽ ra cô nên ưng thuận lời đề nghị của ông ta. Nếu cô ưng thuận thì cô đã an toàn rồi.

Cô rõ ràng không phải là người sinh tồn khôn khéo mà ông ta đã tưởng. Cô có một vẻ đẹp khác thường, thứ cô đã không tận dụng được, mà lại đi chọn lòng chung thủy. Có lẽ cô tin vào kiếp sau, một thiên đường nơi lòng trung thành của cô sẽ được đền đáp.

Nó không có giá trị gì nơi đây.

Tin rằng sẽ thấy cô hối tiếc khiến ông ta thích thú, ông ta trông chờ cô sẽ cầu xin.

Giờ cô sẽ chấp nhận với bất cứ điẻu kiện gì: ông ta có thể đòi hỏi bất cứ điều gì ở cô. Ông ta có thể đối xử với cô như rác rưởi và cô sẽ sẵn sàng chấp nhận và cầu xin thêm. Cô sẽ quy phục ông ta hoàn toàn. Tay bác sĩ mở cái ô cửa trên tường. Mặc dù ô cửa dường như là một phần của hệ thống thông gió, nhưng thực tế nó được thiết kế nhằm truyền âm thanh từ phòng này sang phòng khác. Ông ta muốn Leo nghe từng lời.

Raisa ngước lên nhìn chằm chằm Zarubin, quan sát khi ông ta làm bộ buồn bã, chắc chắn cố tỏ ra thương hại, như thể muốn nói:

Giá như cô chấp nhận đề nghị của tôi.

Ông ta đặt chiếc cặp xuống và bắt đầu khám cho cô, dù cô không bị thương.

- Tôi cần kiểm tra từng phần trên người cô. Để làm báo cáo, cô biết đấy.

Raisa bị bắt mà không gây chút ầm ĩ. Nhà hàng bị bao vây: các mật vụ xông vào và giữ lấy cô. Khi cô bị giải ra, Basarov hét lên với sự hiểm ác dễ hiểu, rằng cô xứng đáng với bất cứ hình phạt nào nhận được. Bị trói chặt ở khoang sau xe, không biết một thông tin gì, cô không biết chuyện gì xảy ra với Leo cho đến khi nghe trộm từ một mật vụ nói họ đã bắt được gã. Cô đoán, từ giọng mãn nguyện của hắn, rằng ít nhất Leo cũng cố chạy trốn.

Cô cố nhìn thẳng trước mặt khi bàn tay lão bác sĩ lần mò trên người cô, như thể ông ta không ở đó. Nhưng cô không cưỡng nổi phải liếc trộm ông ta. Bàn tay lông lá, móng tay sạch sẽ hoàn hảo và được cắt cẩn thận. Tay lính canh phía sau cô bắt đầu cười, tràng cười ngớ ngẩn. Cô tập trung vào ý nghĩ rằng cơ thể cô ngoài tầm với và ông ta không chạm tới được cho dù ông ta có làm gì, ông ta sẽ không thể đặt một ngón tay lên cô. Đấy là một ý nghĩ không thể duy trì được. Mấy ngón tay ông ta luồn vào trong chân cô với sự chậm rãi cố ý và đáng sợ. Cô cảm thấy nước mắt trào lên. Cô chớp mắt xua đi. Zarubin tiến gần hơn: mặt ông ta sát mặt cô. Ông ta hôn lên má cô, mút da cô như thể sắp cắn một miếng.

Cánh cửa mở ra, Vasili bước vào. Gã bác sĩ rụt người, đứng lên, bước lùi lại. Vasili khó chịu:

- Cô ta không bị thương. Ông không cần phải ở đây.

- Tôi chỉ kiểm tra cho chắc chắn thôi.

- Ông đi được rồi.

Zarubin xách cặp và bước ra. Vasili đóng vỉ lò sưởi. Hắn cúi xuống cạnh Raisa, nhìn những giọt nước mắt cô:

- Cô mạnh mẽ lắm. Có lẽ cô nghĩ cô có thể chống cự được. Tôi hiểu cái khao khát của cô muốn trung thành với chồng cô.

- Thế ư?

- Cô nói đúng. Tôi không hiểu. Ý tôi là sẽ tốt hơn cho cô nếu cô khai tất cả với tôi ngay bây giờ. Cô nghĩ tôi là quái thú. Nhưng cô có biết tôi học điều đó từ ai không? Chồng cô đấy, đó là điều hắn từng nói với mọi người trước khi tra tấn họ - một số người ngay trong chính căn phòng này. Hắn nói rất chân thành, nếu điều đó quan trọng.

Raisa nhìn chằm chằm những đường nét điển trai của người đàn ông này và tự hỏi, như cô từng tự hỏi khi ở trên nhà ga cách đây vài tháng, tại sao hắn lại xấu xí đến vậy. Hai con mắt hắn đờ đẫn, không phải không có sinh khí, không phải vô hồn hay ngây dại, mà lạnh lùng.

- Tôi sẽ nói hết.

- Nhưng thế có đủ không?

 

* * *

LẼ RA LEO NÊN dành sức cho đến khi gã có cơ hội hành động. Giờ không phải lúc. Gã đã chứng kiến nhiều tù nhân phí sức đấm nắm tay vào cửa, chửi bới, bước đi liên tục trong phòng giam nhỏ bé. Lúc đấy gã tự hỏi tại sao họ không thấy sự vô ích trong hành động của họ. Giờ gã ở ngay trong hoàn cảnh ấy, cuối cùng gã đã hiểu rõ họ cảm thấy thế nào. Nó giống như cơ thể gã bị dị ứng với sự giam giữ này. Nó chẳng liên quan gì đến logic hay lý lẽ. Đơn giản là gã không thể ngồi và đợi và không làm gì hết.

Thay vì thế, gã gồng lên bứt khỏi chỗ trói cho đến khi cổ tay bắt đầu chảy máu. Phần nào trong gã thực sự tin gã có thể phá được những sợi xích này cho dù gã đã chứng kiến cả trăm người bị cột vào đây và không một lần nào họ phá được. Được thắp sáng bởi ý nghĩ về cuộc đào thoát vĩ đại, gã đã bỏ qua sự thật rằng thứ hy vọng này cũng nguy hiểm chẳng kém bất cứ sự tra tấn nào bọn họ có thể gây ra.

Vasili bước vào, ra hiệu cho tay lính đặt một chiếc ghế đối diện với Leo. Tay lính canh tuân theo, đặt nó ngay ngoài tầm với của Leo. Vasili bước tới, kéo chiếc ghế lên và dịch nó lại gần hơn. Đầu gối họ gần chạm nhau. Hắn nhìn Leo chằm chằm, để ý cách toàn bộ cơ thể gã đang chống cự lại chỗ trói:

- Bình tĩnh đi, vợ mày không sao. Cô ta ở phòng bên.

Vasili vẫy tay cho lính gác tới chỗ cửa thông gió. Anh ta mở ra. Vasili gọi to:

- Raisa, nói gì với chồng cô đi. Hắn lo cho cô đấy.

Giọng Raisa có thể nghe như tiếng vọng nhẹ:

- Leo?

Leo ngồi lui ra, thả lỏng cơ thể. Trước khi Leo có thể trả lời, tay lính canh đóng sầm cửa thông gió. Leo nhìn Vasili

- Không cần phải tra tấn chúng tôi. Anh biết tôi đã chứng kiến bao nhiêu cuộc rồi. Tôi hiểu không thể nào cầm cự được. Cứ hỏi tôi bất cứ câu gì, tôi sẽ trả lời.

- Nhưng tao đã biết cả rồi. Tao đã đọc các tư liệu mày thu thập. Tao đã nói chuyện với chỉ huy Nesterov. Hắn ta thực lòng muốn con cái hắn sẽ không lớn lên trong trại mồ côi. Raisa đã xác nhận mọi thông tin của hắn ta. Tao chỉ có một câu hỏi cho mày. Tại sao?

Leo không hiểu. Nhưng cuộc đấu tranh của gã đã hết. Gã chỉ muốn nói bất cứ điều gì mà kẻ này muốn nghe. Gã nói như một đứa trẻ nói với thầy giáo:

- Tôi xin lỗi. Tôi không có ý vô lễ. Tôi không hiểu. Anh đang hỏi tại sao...?

- Tại sao lại mạo hiểm chút cơ hội mày có, chút cơ hội chúng tao cho phép mày giữ lại, để làm chuyện hoang tưởng này?

- Anh đang hỏi về những vụ giết người?

- Những vụ giết người đã được giải quyết cả rồi.

Leo không đáp.

- Mày không tin chuyện đó, đúng không ? Mày tin rằng ai đó hoặc nhóm người nào đó đang giết bừa bãi những đứa trẻ Nga trên đất nước này không vì lý do gì hết?

- Tôi đã sai. Tôi có một giả thiết. Tôi đã sai. Tôi rút lại ý kiến. Tôi sẽ ký vào bản rút lại lời khai, bản thú tội, và thừa nhận tội lỗi.

- Mày nhận ra mày phạm phải hành động nghiêm trọng nhất. Tao có thể hiểu điều đó. Nếu mày làm việc cho phương Tây thì mày là kẻ phản bội. Có lẽ bọn chúng hứa cho mày tiền, quyền lực, mọi thứ mày đã mất. Ít nhất thì tao hiểu điều đó. Có đúng vậy không?

- Không.

- Đó là điều khiến tao lo lắng. Nghĩa là mày thực sự tin những vụ giết người này có liên quan với nhau chứ không phải là hành động của những kẻ hư hỏng, kẻ lang thang và kẻ nát rượu và kẻ bị ghét bỏ. Nói trắng ra, đó là sự điên rồ. Tao đã làm việc cùng mày. Tao đã thấy mày làm việc có phương pháp thế nào. Và nói thật, tao thậm chí đã ngưỡng mộ mày. Nghĩa là, trước khi mày lú lẫn đi vì con vợ mày. Nên khi nghe về cuộc phiêu lưu mới của mày, tao không hiểu.

- Tôi có một giả thiết. Tôi đã nhầm. Tôi không biết có thể nói gì khác.

- Tại sao có kẻ nào đó muốn giết những đứa trẻ này?

Leo nhìn chằm chằm vào người đối diện, kẻ đã muốn xử tử hai đứa trẻ vì mối liên hệ của cha mẹ chúng với một bác sĩ thú y. Hẳn hắn đã bắn vào sau đầu chúng và chẳng nghĩ gì về chuyện đó. Nhưng Vasili đã nghiêm túc hỏi câu hỏi này.

Tại sao có kẻ nào đó muốn giết những đứa trẻ này?

Hắn đã giết người ở mức độ tương đương với kẻ Leo đang săn tìm, có lẽ là nhiều hơn. Và thế mà hắn lại gãi đầu gãi tai về cái logic của những tội ác này. Có phải hắn không thể hiểu tại sao kẻ nào muốn giết người lại không gia nhập MGB hoặc trở thành cai ngục Gulag? Nếu đó là ý của hắn thì Leo hiểu được. Có quá nhiều cửa hợp pháp dành cho sự tàn bạo và giết người, tại sao lại chọn một cửa không chính thức? Nhưng đấy không phải ý của hắn.

Những đứa trẻ này.

Sự bối rối của Vasili xuất phát từ sự thật rằng những tội ác này rõ ràng là không có động cơ. Không phải vì chuyện giết trẻ em này khó hiểu. Mà là làm thế thì được gì? Phải xem xét dưới góc độ nào? Không có một nhu cầu chính thức nào phải giết những đứa trẻ này, không một ý định nào về phục vụ cái tốt hơn, không lợi ích vật chất. Đấy là điều hắn phản đối.

Leo đáp:

- Tôi đã có một giả thiết. Tôi đã sai.

- Có lẽ bị trục xuất khỏi Mátxcơva, khỏi một cơ quan mà mày đã trung thành phục vụ trong nhiều năm, là một cú sốc quá lớn so với chúng tao tưởng. Dù sao, mày là người biết tự trọng. Sự đúng mực của mày rõ ràng đã bị ảnh hưởng. Đó là lý do tao sẽ giúp mày, Leo.

Vasili đứng lên, ngẫm nghĩ tình huống. Bộ An ninh Nhà nước đã được lệnh chấm dứt mọi việc sử dụng bạo lực đối với những người bị bắt. Là một sinh vật sinh tồn, Vasili đã thích nghi ngay lập tức. Nhưng đây là Leo trong tầm tay hắn. Có lẽ nào Vasili lại bỏ đi và để gã đối mặt với bản án của gã? Thế đã đủ chưa? Thế có làm hắn thỏa mãn không? Hắn quay về phía cửa, nhận ra những thôi thúc của hắn đối với Leo giờ cũng nguy hiểm cho hắn chẳng kém gì cho Leo. Hắn có thể thấy sự thận trọng thông thường của mình đang nhường chỗ cho điều gì đó cá nhân, điều gì đó như sự thèm khát. Hắn thấy không thể kháng cự được. Hắn ra hiệu cho tay lính canh lại gần:

- Gọi bác sĩ Hvostov.

Cho dù đã muộn, Hvostov cũng không cảm thấy khó chịu vì cuộc gọi công việc đột xuất. Ông ta tò mò vì có chuyện gì quan trọng đến thế. Ông ta bắt tay Vasili và nghe tình hình hắn tóm tắt, nhận ra rằng Vasili nhắc đến Leo là bệnh nhân chứ không phải tù nhân. Ông ta hiểu rằng điều này cần thiết để tránh khỏi bị cáo buộc dùng nhục hình. Sau khi nghe vắn tắt về những ảo giác phức tạp của bệnh nhân về một kẻ giết trẻ em, ông bác sĩ ra lệnh cho tay lính canh đưa Leo vào phòng trị liệu của ông ta. Ông ta phấn khích được gạn lọc ra điều gì đằng sau cái ý tưởng kỳ quặc này.

Căn phòng đúng y như Leo nhớ về nó: nhỏ và sạch sẽ, chiếc ghế bọc da đỏ gắn vào sàn lát gạch trắng, những tủ kính đầy chai lọ và thuốc bột và thuốc viên, được dán nhãn trắng ngăn nắp, chữ viết tay mực đen gọn gàng, cẩn thận, và một dãy dụng cụ mổ bằng thép, mùi thuốc khử trùng. Gã bị trói vào đúng chiếc ghế Anatoly Brodsky đã bị trói; cổ tay, cổ chân và cổ gã bị trói chặt bằng chính những dây da kia. Bác sĩ Hvostov hút dầu long não vào ống tiêm.

Vasili đứng - run rẩy chờ đợi khi hắn nhìn công việc chuẩn bị. Hvostov tiêm dầu vào Leo. Vài giây trôi qua; bỗng nhiên gã bắt đầu run lên. Đây là khoảnh khắc Vasili đã mơ tưởng đến, một khoảnh khắc hắn đã lên kế hoạch trong đầu hàng nghìn lần. Leo trông buồn cười, yếu đuối, thảm hại.

Họ chờ phản ứng cực độ của cơ thể dịu lại. Hvostov gật đầu, đồng ý:

- Xem anh ta nói gì.

Vasili bước đến và gỡ gạc cao su ra. Đầu Leo gục tới trước, rũ rượi.

- Như trước đây, bắt đầu bằng những câu đơn giản.

- Mày tên gì?

Đầu Leo rớt từ bên này sang bên kia.

- Mày tên gì?

Không đáp.

- Mày tên gì?

Miệng Leo mấp máy. Gã nói gì đó nhưng Vasili không thể nghe được. Hắn bước gần hơn:

- Mày tên gì?

Mắt gã dường tập trung lại - gã nhìn thẳng và nói:

- Pavel.

Chương 35

 

CÙNG NGÀY

Mày tên gì?

Pavel

Mở mắt ra, gã thấy mình đứng giữa một khu rừng, tuyết ngập sâu cổ chân, mặt trăng sáng trên đầu. Áo khoác của gã làm bằng bao bố, được may cẩn thận, như thể làm từ loại da tốt nhất. Gã nhấc một chân ra khỏi tuyết. Gã không mang giày. Thay vì vậy, quấn quanh mỗi chân là giẻ và những dải cao su, được buộc chặt vào nhau bằng dây nhợ. Còn hai bàn tay gã là bàn tay một đứa trẻ.

Cảm thấy vạt áo bị giật, gã quay lại. Đứng sau gã là một đứa trẻ mặc thứ áo may bằng túi vải thô như vậy. Dướỉ chân nó cũng là những dải cao su và giẻ quấn vào nhau như vậy. Đứa bé đang nheo mắt. Mũi chảy thò lò. Tên nó là gì? Vụng về và sốt sắng và ngờ nghệch - nó là Andrei.

Phía sau gã là con mèo đen loang trắng gầy gò, bắt đầu kêu rít lên, vùng vẫy trên tuyết, bị giày xéo bởi sức mạnh vô hình. Nó bị kéo vào rừng. Có một sợi dây buộc quanh chân mèo. Ai đó đang kéo sợi dây, lôi nó trên tuyết. Pavel chạy theo. Nhưng con mèo, vẫn vùng vẫy, bị kéo mỗi lúc một nhanh hơn. Pavel tăng tốc. Quay lại nhìn, gã thấy Andrei, nó không thể theo kịp và đã bị bỏ lại đằng sau.

Bỗng dưng gã dừng lại. Đứng trước mặt gã, nắm đầu kia sợi dây, là Stepan, cha của gã, không còn trẻ mà là một ông già, người mà gã nói lời từ biệt ở Mátxcơva. Stepan nhặt con mèo lên, bẻ cổ nó, và thả vào một bao bố lớn. Pavel bước đến ông ta:

- Bố?

- Ta không phải bố con.

Stepan giơ cành cây to, sẵn sàng bổ xuống đầu gã.

Mở mắt ra, Pavel lại thấy mình đang ở trong bao tải, đầu gã dính đầy máu khô, miệng khan như tro. Gã đang bị mang đi, nảy trên lưng người đàn ông này. Đầu gã đau đến nỗi gã cảm thấy buồn nôn. Có gì đó bên dưới. Gã thò tay xuống, chạm vào con mèo chết. Kiệt sức, gã nhắm mắt.

Cảm thấy hơi ấm của ngọn lửa, gã tỉnh lại. Gã không còn ở trong bao tải nữa; gã đã bị đổ ra giữa sàn đất của một căn nhà nông thôn. Stepan - giờ là một người còn trẻ, người đàn ông trong rừng, hốc hác và dữ dằn - đang ngồi bên cạnh đống lửa, ôm xác một đứa bé. Bên cạnh anh ta là Anna: cũng còn trẻ. Đứa bé trong tay Stepan nửa người, nửa ma, nửa như bộ xương - da đứa bé nhão nhoẹt, xương lồi ra, mắt to khủng khiếp. Stepan và Anna đang khóc. Anna vuốt ve mái tóc đứa con đã chết và cuối cùng Stepan thì thầm tên đứa con:

- Leo.

Đứa bé đã chết này là Leo Stepanovich.

Cuối cùng Anna quay lại, mắt chị đỏ ngầu, và hỏi:

- Tên cháu là gì?

Gã không đáp. Gã không biết tên mình.

- Cháu sống ở đâu?

Một lần nữa gã không biết.

- Cha cháu tên gì?

Đầu gã trống rỗng.

- Cháu có tìm được đường về nhà không?

Gã không biết nhà mình ở đâu. Anna tiếp tục:

- Cháu có hiểu sao mình ở đây không?

Gã lắc đầu:

- Đáng ra cháu phải chết, để con ta được sống. Cháu có hiểu không?

Gã không hiểu. Chị nói tiếp:

- Nhưng con ta không thể cứu được nữa. Nó đã chết trong khi chồng ta đi săn. Vì con ta đã chết, nên cháu được tự do ra đi.

Tự do đi đâu? Gã không biết mình đang ở đâu. Gã không biết mình từ đâu đến. Gã không biết gì về bản thân cả. Đầu óc gã trống rỗng.

Anna đứng lên, bước về phía gã, đưa tay ra. Gã cố đứng lên, yếu ớt và choáng váng. Gã đã ở trong chiếc túi kia bao lâu rồi? Gã đã bị mang đi bao xa rồi? Tưởng như đã nhiều ngày. Nếu không được ăn gì, sớm muộn rồi gã sẽ chết. Chị đưa gã cốc nước ấm. Ngụm nước đầu tiên khiến gã buồn nôn, nhưng ngụm nước thứ hai khá hơn. Chị mang gã ra khỏi nơi họ đang ngồi, cùng quấn chung với gã trong nhiều lớp chăn. Gã mệt mỏi, ngủ gục trên vai chị. Khi thức dậy, Stepan đã đi ra ngoài.

- Xong rồi.

Quay vào nhà, xác đứa bé đã mất. Trên đống lửa là một cái nồi lớn, thịt sôi sùng sục. Anna chỉ cho gã ngồi xuống gần đống lửa, gã đón lấy cái bát Stepan đã múc đầy. Gã nhìn xuống bát nước xuýt bốc hơi: nổi lềnh bềnh là những quả dầu đập nát cùng những mảng thịt trắng hếu. Stepan và Anna nhìn gã. Stepan nói:

- Đáng ra cháu phải chết, để con ta được sống. Vì con ta chết rồi, cháu được sống.

Họ đang cho đi máu thịt của mình. Gã nâng bát nước xuýt lên mũi. Đã lâu rồi không được ăn, gã bắt đầu nhỏ dãi, bản năng chiếm ngự và gã đưa vào miệng.

Stepan giải thích:

- Ngày mai chúng ta bắt đầu chuyến đi đến Mátxcơva. Chúng ta không thể sống ở đây được nữa.. Ta có người chú ở thành phố, ông ấy sẽ giúp chúng ta. Đây là bữa ăn cuối cùng của chúng ta trước khi đi. Bữa ăn này là để đưa chúng ta đến thành phố. Cháu có thể đi cùng chúng ta. Hoặc cháu có thể ở đây và cố tìm đường về nhà.

Gã có nên ở lại không, không biết gì về danh tính của mình, không biết mình ở đâu? Nếu gã không bao giờ nhớ lại thì sao? Nếu không có gì quay lại với gã thì sao? Ai sẽ chăm sóc gã? Gã có thể làm gì? Hay gã nên theo những người này? Họ có thức ăn. Họ có một kế hoạch, một con đường sinh tồn.

- Cháu muốn đi cùng cô chú.

- Cháu có chắc không?

- Chắc.

- Ta là Stepan. Vợ ta là Anna. Tên cháu là gì?

Gã không thể nhớ ra cái tên nào. Ngoại trừ một cái tên mà gã đã nghe trước đó. Gã có thể nói cái tên ấy không? Họ có tức giận gã không?

- Cháu là Leo.

RAISA BỊ ĐẨY TỚI TRƯỚC một dãy bàn, mỗi bàn có hai nhân viên, một người ngồi và kiểm tra chồng giấy má trong khi người kia khám xét. Không có sự phân biệt giữa đàn ông với đàn bà: họ bị khám xét cùng nhau, cạnh nhau, theo cùng một cách thô bạo như nhau. Không có cách nào để biết bàn nào có giấy tờ của mình. Raisa bị đẩy đến một bàn, rồi bị vẫy sang bàn khác. Cô bị xử lý nhanh tới mức chưa kịp lấy giấy tờ. Có gì đó như cái khều, cô bị tay lính áp giải kéo sang bên, tù nhân duy nhất có người hộ tống, bỏ qua phần đầu tiên của thủ tục. Những giấy tờ không lấy kịp này chứa lời tuyên tội trạng và án phạt của cô. Những tù nhân xung quanh đều đờ đẫn nghe tội trạng của mình, AKA, KRRD, PSh, SVPsh, KRM, SOE hay SVE, những mật mã không thể giải nổi, chúng xác định phần còn lại cuộc đời họ. Những mức án bị quăng ra với sự thờ ơ chuyên nghiệp:

Năm năm! Mười năm! Hai lăm năm.

Nhưng cô phải thông cảm cho những tên lính này về sự chai sạn của họ - họ làm việc quá tải, họ phải xử lý quá nhiều người, quá nhiều tù nhân phải xử lý. Khi họ đọc lên những bản án, cô nhận thấy phản ứng như nhau của hầu hết mọi tù nhân: không tin. Có gì là thực không? Cảm giác như mơ, như thể họ bị lôi ra khỏi thế giới thực và bị ném vào một thế giới hoàn toàn mới, ở đó không ai biết chắc về những quy tắc. Pháp luật nào điều chỉnh nơi này? Người ta ăn gì? Họ có được tắm rửa không? Họ mặc gì? Họ có quyền gì không? Họ là những người mới được sinh ra, không có ai bảo vệ và không ai dạy họ các quy tắc.

Được dẫn ra khỏi phòng xử lý, lên sân ga, tay cô bị người lính canh giữ lại, Raisa không lên tàu. Mà cô đợi khi tất cả các tù nhân khác lên dãy toa, vốn là xe chở súc vật, giờ được dùng để chuyển các tù nhân đến Gulag. Sân ga này, mặc dù là một phần của nhà ga Kazan, đã được xây sao cho khuất tầm nhìn của hành khách thường. Khi Raisa bị chuyển từ tầng hầm Lubyanka đến nhà ga này, cô được chuyển đi trong chiếc xe tải đen có sơn dòng chữ RAU & QUẢ.

Có khoảng vài nghìn tù nhân trên sân ga. Họ đang bị ép lên toa tàu theo cách như thể lính canh đang cố phá kỷ lục nào đó, hàng trăm người bị đánh dồn vào những không gian, mới nhìn qua, chỉ chứa được không quá ba mươi đến bốn mươi người. Nhưng cô đã quên - quy tắc của thế giới cũ không còn được áp dụng. Đây là một thế giới mới với những quy tắc mới, và không gian cho ba mươi người là không gian cho ba trăm người. Giữa mọi người không cần không khí. Khoảng trống là một thứ hàng hóa xa xỉ trong thế giới mới, là thứ không thể bị lãng phí. Việc chuyên chở người không khác gì chuyên chở thóc gạo; chất lên và thấy trước sẽ có hao hụt năm phần trăm.

Trong số những người này - đủ lứa tuổi, một số mặc những bộ đồ may tay rất đẹp, còn hầu hết là những cái giẻ rách rưới - không thấy bóng dáng chồng cô đâu. Thông thường, các gia đình bị chia cắt ra khi vào trại Gulag, bị đưa đến những miền đối cực nhau của đất nước. Raisa đã dạy bài học đó cho học sinh của cô. Cho rằng Leo sẽ bị đưa đến một trại khác, cô ngạc nhiên khi tay lính giữ cô lại trên sân ga, lệnh cho cô phải đợi. Cô đã bị buộc phải đợi trên sân ga trước đây, khi họ bị đày đi Voualsk. Đây là dấu hiệu đặc biệt của Vasili, kẻ dường như sung sướng chứng kiến càng nhiều sự nhục nhã của họ càng tốt. Họ chịu đau đớn thôi chưa đủ. Hắn muốn có một chỗ trên khán đài để chứng kiến.

Cô thấy Vasili bước về phía mình, dẫn theo một người già hơn, lưng khòm. Khi cách chưa đầy năm mét cô mới nhận ra người ấy là chồng mình. Cô nhìn Leo, sửng sốt trước sự biến đổi của gã. Gã yếu đuối, già đi cả chục tuổi. Người ta đã làm gì với gã? Khi Vasili thả gã ra, gã dường như sắp bổ nhào. Raisa đỡ gã dậy, nhìn vào mắt gã. Gã nhận ra cô. Cô đưa tay lên mặt gã, sờ trán gã:

- Leo?

Phải vất vả lắm gã mới đáp lại, miệng gã run rẩy khi cố thốt ra lời:

- Raisa.

Cô quay sang Vasili, kẻ đang chứng kiến tất cả. Cô tức giận vì nước mắt cô cứ trào ra. Hắn muốn như thế. Cô gạt nước mắt đi. Nhưng nước mắt không ngừng tuôn.

Vasili không thể cưỡng lại cảm giác thất vọng. Không phải vì hắn không có đúng cái điều hắn hằng mong muốn. Hắn đã có, nhiều hơn thế. Không hiểu sao, hắn đã trông đợi chiến thắng này - và đây là giờ phút đăng quang - phải ngọt ngào hơn. Hắn nói với Raisa:

- Thường những cặp vợ chồng sẽ bị chia tách. Nhưng tôi nghĩ hai người có lẽ muốn đi chuyến này cùng nhau, một chút cử chỉ hào phóng của tôi.

Tất nhiên, hắn định nói những lời châm chọc, cay nghiệt, nhưng chúng mắc kẹt trong họng hắn và khiến hắn không hài lòng. Hắn lấy làm lạ nhận ra hành động của hắn thảm hại. Đó là do không có chống đối thực sự nào. Người này, mục tiêu từ rất lâu của hắn, giờ là một con người yếu ớt, bị hành hạ và suy nhược. Thay vì cảm thấy mạnh mẽ hơn, đắc thắng, hắn lại cảm thấy như thể một phần trong hắn bị hủy hoại. Hắn rút ngắn bài diễn văn đã định và nhìn chằm chằm vào Leo. Cảm giác này là sao? Đấy có phải một thứ cảm mến với con người này không? Ý tưởng đó thật lố bịch: hắn ghét gã.

Raisa đã thấy cái nhìn đó ở Vasili trước đây. Lòng căm thù của hắn không phải vì nghề nghiệp; đó là sự ám ảnh, sự kết tụ, như thể một tình yêu không được đền đáp đã phát triển lạ kỳ, biến thành cái gì đó xấu xa. Mặc dù cô không cảm thấy thương hại cho hắn, nhưng cô cho rằng từng có lúc hẳn hắn phải có chút gì nhân bản trong con người. Hắn ra hiệu cho tay lính, gã này đẩy họ lên tàu.

Raisa đỡ Leo vào toa. Họ là những tù nhân cuối cùng bị đưa vào. Cánh cửa đóng lại đằng sau họ. Trong bóng tối, cô có thể cảm thấy hàng trăm ánh mắt nhìn chằm vào họ.
Vasili đứng trên sân ga, chắp tay sau lưng.

- Đã sắp xếp chưa?

Tay lính canh gật đầu:

- Sẽ không ai sống sót khi tới nơi.

(Còn tiếp)