ĐỨA TRẺ THỨ 44 (Tom Rob Smith) - CHƯƠNG 26-27

Chương 26

 

ROSTOV - SÔNG ĐÔNG CÙNG NGÀY

CON MÈO ĐỨNG trên gờ cửa sổ, ngoe nguẩy đuôi, đôi mắt xanh lạnh lùng dõi theo Nadya đi quanh phòng như thể nó đang toan tính xông vào cô bé, như thể cô bé không gì hơn một con chuột to quá cỡ. Con mèo già hơn cô bé. Cô bé mới lên sáu; con mèo đã tám hay chín tuổi. Điều đấy có lẽ giải thích được tại sao nó có thái độ kẻ cả như vậy đối với cô bé. Theo lời bố cô bé, vùng họ đang sống đây có nạn chuột và vì vậy mèo rất quan trọng. À, điều đó chỉ đúng một phần thôi: Nadya thấy rất nhiều chuột, những con chuột lớn và rất bạo dạn nữa. Nhưng cô bé chưa bao giờ thấy con mèo này làm gì hữu ích về lũ chuột ấy. Nó là con mèo lười biếng, bị cha cô bé làm hư. Làm sao một con mèo lại nghĩ nó quan trọng hơn bé? Nó không bao giờ cho cô bé chạm vào thân nó. Một lần, tình cờ nó đi qua, cô bé vuốt lưng nó, và đáp lại nó xoay mình lại, gầm gừ, rồi phóng vào trong góc xù lông lên như thể cô bé đã phạm một tội ác nào đó. Lúc đấy, cô bé đã từ bỏ cái cố gắng kết bạn với nó. Nếu con mèo muốn ghét cô bé, cô bé sẽ ghét lại nó gấp đôi.

Không thể ở trong nhà hơn nữa với con mèo cứ nhìn chằm chằm vào mình, Nadya ra khỏi nhà, mặc dù trời đã muộn và những người khác trong gia đình đang ở trong bếp chuẩn bị uzhin. Biết rằng mình sẽ không được phép đi dạo, cô bé không thèm xin phép, xỏ chân vào giày và lẻn ra ngoài cửa.

Họ sống bên bờ sông Đông, em gái, mẹ và bố cô bé, ở một vùng ngoại ô có những con đường gồ ghề và những ngôi nhà gạch nhỏ. Hệ thống cống rãnh và rác thải nhà máy đổ vào sông ở thượng nguồn và Nadya đôi lúc ngồi ngắm nhìn vệt dầu mỡ, rác thải, và hóa chất trên mặt nước. Có một con đường mòn dọc bờ sông, chạy theo hai hướng. Nadya đi xuống, về phía nông thôn. Mặc dù trời không còn sáng nữa, nhưng cô bé vẫn tự tin mình rành đường. Cô bé cảm nhận phương hướng rất tốt, và như cô bé còn nhớ thì cô bé sẽ chưa hề bị lạc, chưa một lần nào. Cô bé tự hỏi một đứa con gái có cảm giác phương hướng tốt thì lớn lên sẽ làm công việc gì. Có lẽ cô bé sẽ trở thành phi công chiến đấu. Không có lý gì lại trở thành lái tàu bởi họ không bao giờ phải nghĩ về việc sẽ đi đâu: một con tàu khó mà bị lạc được. Cha cô bé đã kể những câu chuyện về nữ phi công đánh bom trong thời chiến. Cô bé thấy câu chuyện thật tuyệt, cô bé muốn trở thành như họ, khuôn mặt cô sẽ lên trang nhất một tờ báo, được tặng Huân chương Lenin. Điều đó sẽ khiến bố cô chú ý, sẽ khiến bố tự hào. Điều đó khiến bố cô thôi để ý đến con mèo ngu ngốc kia.

Cô bé cuốc bộ được một lúc, hát một mình, vui mừng vì được ra khỏi nhà và tránh xa con mèo thì bỗng dưng cô bé dừng lại. Phía trước, cô bé thấy bóng một người đàn ông đang bước về phía mình. Ông ta cao người, nhưng trong bóng mờ, cô bé không thấy gì khác ở ông ta. Ông ta mang một chiếc cặp. Thường thì thấy một người lạ cũng chẳng hề khiến cô bé ít bận tâm. Sao phải thế ? Nhưng gần đây mẹ cô bé làm một việc khác thường: mẹ bắt Nadya và em cô bé ngồi xuống mà dặn chúng không được nói chuyện với bất kỳ người lạ nào. Mẹ thậm chí còn nói rằng thà tỏ ra vô lễ với người lạ còn hơn là nghe theo lời họ. Nadya nhìn lại phía ngôi nhà. Cô bé chưa cách xa nhà lắm; nếu chạy thì cô sẽ về nhà trong chưa đầy mười phút. Vấn đề là, cô bé thực sự muốn dạo đến cái cây yêu thích tận cuối sông. Cô bé thích trèo lên cây mà ngồi mơ mộng. Phải đến khi làm xong việc đó, phải đến khi đến được cái cây kia thì cô bé mới cảm thấy cuộc đi bộ là một chuyến thành công. Cô bé tưởng tượng đây là nhiệm vụ quân sự của mình: đến chỗ gốc cây và cô bé không thể thất bại. Quyết định vội vã, cô bé quyết định sẽ không nói chuyện với người đàn ông này: cô bé cứ đi thẳng qua y, nếu y nói chuyện với cô, cô sẽ nói xin chào nhưng không dừng bước.

Cô bé tiếp tục dọc con đường và người đàn ông đến gần hơn. Y đang đi nhanh lên? Dường như thế. Trời quá tối nên không nhìn thấy mặt y. Y đội một chiếc mũ. Cô bé bước sang mép đường, nhường chỗ rộng rãi cho y bước qua. Họ chỉ cách nhau vài mét. Nadya cảm thấy lo sợ, một sự thôi thúc khó hiểu muốn chạy qua khỏi y. Cô bé không hiểu tại sao. Cô bé đổ lỗi cho mẹ. Phi công đánh bom không bao giờ biết sợ. Cô bé vùng chạy. Sợ điều này sẽ xúc phạm người đàn ông, cô bé nói:

- Xin chào.

Cánh tay Andrei ôm lấy hông cô bé, nhấc bổng thân hình bé nhỏ lên, đưa mặt cô bé lại gần y, nhìn chằm chằm vào mắt cô bé. Cô bé kinh hãi, nín thở, thân hình bé nhỏ đơ ra vì căng thẳng.

Rồi Nadya bắt đầu cười phá lên. Khi đã hết ngạc nhiên, cô bé quàng tay quanh cổ bố và ôm y:

- Bố làm con sợ quá.

- Sao con đi chơi muộn thế?

- Con muốn đi dạo.

- Mẹ có biết con đi chơi không?

- Có ạ.

- Con nói dối.

- Không đâu. Tại sao bố đi hướng này? Bố chưa bao giờ đi hướng này. Bố đã ở đâu?

- Bố đi làm. Bố có việc ở một ngôi làng ngoài thành phố. Không có cách nào quay về, nên phải đi bộ. Chỉ mất vài tiếng thôi.

- Chắc bố mệt lắm.

- Đúng vậy.

- Con xách cặp cho bố nhé.

- Nhưng bố bế con rồi, nên nếu con xách cặp thì bố cũng xách luôn cả sức nặng của nó.

- Con có thể tự đi và xách cặp cho bố.

- Bố nghĩ bố liệu được.

- Bố ơi, con rất vui vì bố về.

Vẫn bế con gái, y dùng cặp đẩy cửa mở. Y bước vào bếp. Đứa con gái út chạy đến chào y trìu mến. Y chứng kiến niềm vui của gia đình lúc y quay về. Họ tin chắc rằng khi y đi xa, y sẽ quay về.

Nadya nhìn con mèo. Rõ ràng đang ghen tị về sự quan tâm mà cô bé giành được từ người bố, con mèo trên cửa sổ nhảy xuống, tham dự cuộc đoàn tụ gia đình, nó cọ mình vào chân Andrei. Khi y thả cô bé xuống, cô bé vô tình giẫm lên chân con mèo, khiến nó rít lên và chạy mất. Cô bé chưa kịp thích thú thỏa thuê thì ông bố đã nắm lấy cổ tay cô bé, y cúi xuống, nhìn chằm chằm qua cặp kính vuông dày cộp, khuôn mặt y run lên giận dữ:

- Đừng bao giờ động vào nó.

Nadya muốn khóc. Vậy mà cô bé mím môi. Cô bé đã học được rằng khóc không gây ấn tượng gì với bố mình hết.

Andrei thả tay con gái ra, đứng thẳng lên. Y cảm thấy cái hồi hộp và nóng ran. Y nhìn vợ. Cô ta vẫn không bước đến, nhưng cô mỉm cười với y:

- Anh ăn chưa?

- Anh phải cất đồ đã. Anh không muốn ăn gì hết.

Vợ y không muốn ôm hay hôn y, không làm vậy trước mặt bọn trẻ. Y rất nghiêm khắc với những điều thế này. Cô hiểu.

- Công việc của anh có tốt đẹp không?

- Vài ngày tới họ lại muốn anh đi xa. Anh không biết chắc bao lâu.

Không đợi lời đáp lại - y đã cảm thấy muốn ở một mình - y bước lại cánh cửa dẫn xuống tầng hầm. Con mèo đi theo, đuôi nó vểnh lên, khoái chí.

Y khóa cửa, bước xuống cầu thang, tức thì cảm thấy thoải mái hơn khi đã được một mình. Trước đây có hai ông bà già sống dưới tầng hầm này nhưng bà cụ đã chết, và ông cụ đã chuyển đến căn hộ của người con trai. Cơ quan nhà đất vẫn chưa phân cho vợ chồng nào khác đến thay thế họ. Căn phòng không được tươm tất lắm: một tầng hầm nằm chìm dưới bờ sông. Gạch luôn ẩm ướt. Vào mùa đông, căn phòng lạnh băng. Có một bur-zhuika, lò đốt củi, mà hai ông bà già buộc phải đốt tám tháng trong năm. Mặc dù tầng hầm có nhiều bất tiện như vậy nhưng nó vẫn có một lợi thế. Đấy là không gian riêng của y. Y có một chiếc ghế để trong góc và một chiếc gỉường nhỏ trước là của ông bà già. Thỉnh thoảng y ngủ dưới này, khi điều kiện cho phép. Y thắp đèn ga, và chẳng mấy chốc một con mèo khác đã chui vào qua lỗ hổng trên tường chỗ các đường ống của burzhuika chạy ra bên ngoài.

Y mở cặp. Lẫn trong đống giấy tờ và phần còn lại của bữa trưa là một lọ thủy tinh có nắp đậy. Y vặn mở nắp. Trong chiếc lọ, bọc trong một tờ Pravda cũ, thấm đầy máu, là cái dạ dày của cô bé y đã giết vài giờ trước đây. Y bóc lớp báo, cẩn thận không để chút báo nào dính trên thịt. Y đặt cái dạ dày trên một chiếc đĩa sắt, cắt ra từng miếng dài, rồi cắt hình vuông. Khi làm xong, y đốt lò. Khi lò đủ nóng để nấu thịt, đã có sáu con mèo vây quanh y. Y nướng thịt, chờ tới lúc thịt chuyển sang màu nâu rồi mới để lại lên đĩa sắt. Andrei đứng nhìn lũ mèo vây dưới chân, thích thú thưởng ngoạn cơn đói của chúng, y giơ món đồ ăn, vờn nhử chúng, nhìn chúng kêu gào. Chúng đói thảm thiết, điên loạn bởi mùi thịt chín.

Sau khi vờn nhử chán chê, y thả thức ăn xuống. Lũ mèo chen lấn nhau quanh đĩa và bắt đầu ăn, kêu rừ rừ thích thú.

 

* * *

Ở TRÊN NHÀ, NADYA NHÌN chăm chăm vào cửa tầng hầm tự hỏi có kiểu ông bố nào lại thích lũ mèo hơn con mình. Y chỉ ở nhà có hai ngày. Không, cô bé sai vì đã tức giận với bố. Cô bé không muốn đổ lỗi cho y; chính lũ mèo mới có lỗi. Một ý nghĩ nảy ra trong đầu cô. Sẽ chẳng khó khăn gì để giết một con mèo. Phần khó nhất là làm sao để không bị trách mắng gì cả.

Chương 27

 

CÙNG NGÀY

TRÊN PHỐ VOROVSKI, Leo và Raisa xếp vào cuối hàng người trước cửa hàng thực phẩm. Việc xếp hàng phải mất vài tiếng mới đi được vào trong, nơi mỗi người sẽ đặt hàng mua trước khi buộc phải đợi đến hàng thứ hai để trả tiền cho các món hàng. Sau hai hàng kia, còn một hàng thứ ba để lấy đồ đã mua. Họ có thể dễ dàng xếp trong các hàng này tới tận bốn tiếng đồng hồ mà chẳng mua gì hết, kín đáo chờ Ivan về nhà.

Sau khi không thuyết phục được Galina Shaporina nói ra, họ có nguy cơ phải rời Mátxcơva tay không. Raisa bị đẩy ra khỏi căn hộ, cánh cửa đóng lại trước mặt cô. Đứng trong hành lang, xung quanh là những người hàng xóm nhìn chằm chằm, nhiều người có thể là chỉ điểm, họ không thể nào thử lại lần nữa. Có thể Galina và chồng chị ta đã báo cho Bộ An ninh Nhà nước. Leo không nghĩ điều đó sẻ xảy ra. Galina rõ ràng tin rằng hành động càng ít càng tốt là cách an toàn nhất. Nếu chị ta cố báo tin, có khả năng là chị ta đang tự tố giác mình, lôi kéo sự chú ý về phía chị ta. Đó là niềm an ủi nhỏ. Cho đến giờ, thành công duy nhất của họ là lôi kéo được Fyodor và gia đình anh ta vào vụ điều tra. Leo đã dặn Fyodor gửi cho Nesterov bất cứ thông tin nào anh ta có thể phát hiện ra, vì thư gửi cho Leo sẽ bị chặn. Ngay cả là vậy họ cùng không tiến gần hơn việc xác định dạng người mà họ đang tìm.

Trong tình cảnh này, Raisa đã nỗ lực thúc giục việc nói chuyện với Ivan. Họ còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải rời thành phố tay không? Leo miễn cưỡng đồng ý. Raisa đã không thể gửi thư từ gì cho Ivan. Họ không có cách nào để gửi một lá thư hay gọi một cuộc điện thoại. Cô đã chấp nhận một việc có khả năng thất bại, hy vọng anh ta vẫn ở đây. Như cô biết, anh ta hiếm khi rời Mátxcơva, chắc chắn không đi trong thời gian dài. Anh ta không đi nghỉ, anh ta không quan tâm đến nông thôn. Lý do duy nhất cô có thể nghĩ ra nếu anh ta không ở nhà là anh ta đã bị bắt. Về mặt này, cô chỉ có thể hy vọng anh ta vẫn an toàn. Cho dù cô đang mong gặp lại anh ta thì cô cũng không hề ảo tưởng - đây sẽ là một cuộc gặp mặt lúng túng. Cô đang đi cùng Leo, người mà Ivan ghét như anh ta ghét mọi nhân viên MGB, một quy tắc anh ta không có ngoại lệ. Không có người tốt. Tuy nhiên, chuyện anh ta ghét Leo không phải là điều cô lo lắng nhất. Mà là tình cảm của cô dành cho Ivan. Dù cô chưa bao giờ phản bội Leo thì cô cũng cùng Ivan đã lừa dối Leo ở hầu hết khía cạnh khác, về trí tuệ, tình cảm, chỉ trích gã sau lưng. Cô đánh bạn với một người chống lại tất cả những gì Leo bảo vệ. Có điều gì đó khủng khiếp khi đưa hai người đàn ông này lại bên nhau. Cô muốn nói với Ivan ngay khi cố thể rằng Leo không còn là con người trước đây, rằng gã đã thay đổi. Cô muốn giải thích rằng cô đã sai về chồng mình. Cô muốn cả hai người hiểu sự khác biệt giữa họ là nhỏ hơn họ tưởng. Nhưng có rất ít hy vọng làm được điều đó.

Leo không mong mỏi gì được gặp Ivan - tâm hồn đồng điệu của Raisa. Gã buộc phải chứng kiến khi mối thâm giao bùng lên giữa họ, buộc phải thấy tận mắt kiểu người mà Raisa sẽ lấy làm chồng nếu cô được tự do lựa chọn. Điều đó vẫn khiến gã đau nhói, nhiều hơn nỗi đau mất địa vị, nhiều hơn nỗi đau mất niềm tin. Gã đã tin mù quáng vào tình yêu. Có lẽ gã đã bám víu vào ý niệm đó như một cách để phản kháng lại bản chất công việc của gã. Có lẽ trong tiềm thức, gã cần phải tin vào tình yêu như là một cách để nhân bản hóa chính mình. Điều đó giải thích cho những biện minh cực đoan gã nghĩ ra để lý giải sự lạnh nhạt của cô đối với gã. Gã không chịu nghĩ đến khả năng cô căm ghét gã. Thay vì thế, gã nhắm mắt nhắm mũi và chúc mừng bản thân vì đã có tất cả. Gã nói với cha mẹ mình rằng cô là người vợ gã luôn mong ước. Gã đã đúng - cô chỉ là như vậy, một giấc mơ, một vọng tưởng, và cô đã đóng kịch theo một cách đau đớn, luôn lo sợ cho sự an toàn của bản thân, chỉ bộc bạch với Ivan những cảm xúc chân thực của cô.

Những vọng tưởng này đã tan tành nhiều tháng trước đây. Nhưng tại sao vết thương không lành? Tại sao gã không thể tiếp tục như gã đã tiếp tục đi tiếp sau sự tận tâm của gã với MGB? Gã đổi sự tận tâm cho MGB lấy một mục tiêu khác, sự tận tâm cho cuộc điều tra này. Nhưng gã không có ai khác để yêu; chưa bao giờ có ai khác cả. Sự thật là gã không thể buông cái hy vọng nhỏ nhoi, một ý nghĩ không thực tế rằng có lẽ, chỉ có lẽ thôi, là cô sẽ yêu gã thật lòng. Dù gã miễn cưỡng tin vào cảm xúc của mình bởi gã đã sai lầm hoàn toàn trước đây, nhưng gã cũng cảm thấy gã và Raisa gản gũi nhau hơn bao giờ hết. Có phải đó chỉ là do họ làm việc cùng nhau? Đúng là họ không còn hôn nhau hay làm tình nữa. Vì Raisa đã nói ra sự thật câu chuyện của họ nên chuyện đấy không còn có cảm giác thoải mái nữa. Gã buộc phải chấp nhận rằng những ái ân giữa họ trước đó không có ý nghĩa gì với cô cả, hoặc tệ hơn, chúng còn gây khó chịu nữa. Chẳng những không phải hoàn cảnh là điều duy nhất khiến họ ở cùng nhau - Anh có tôi. Tôi có anh - Leo thích nghĩ rằng hoàn cảnh đã từng làm cho họ xa cách. Leo từng là người mà Raisa khinh miệt. Nhưng giờ gã không còn đại diện cho bất kỳ cái gì khác ngoài chính bản thân gã, bị tước bỏ quyền lực và bị gạt bỏ khỏi hệ thống mà cô khinh ghét.

Họ gần đến cánh cửa ở cửa hàng thì họ thấy Ivan đi từ phía đầu kia con phố. Họ không gọi to hay gây chú ý về phía họ, họ không bước ra khỏi hàng, mà nhìn anh ta đi vào tòa nhà. Raisa định rời khỏi hàng thì Leo chạm vào tay cô, ngăn cô lại. Họ đang đi gặp một kẻ bất đồng: có thể anh ta đang bị theo dõi. Bỗng dưng Leo nghĩ đồng xu có khe hở kia là của Ivan: có lẽ anh ta là gián điệp. Nó làm gì trong quần áo của Raisa? Cô đã cởi đồ trong căn hộ của Ivan, rồi vô tình nhặt đồng xu lên ư? Leo gạt bỏ ý nghĩ đó, nhận ra cơn ghen tuông đang trêu đùa gã.

Leo kiểm tra quanh trên phố. Gã không thấy có mật vụ nào đứng canh quanh khu nhà. Có vài điểm lộ liễu - phòng chờ rạp chiếu phim, dãy xếp hàng của cửa hàng này, những cửa có mái che. Cho dù các mật vụ có được đào tạo bài bản thế nào thì theo dõi một tòa nhà cũng là rất khó bởi đó là một hành động không tự nhiên: đứng yên, một mình, và không làm gì hết. Sau vài phút Leo tin rằng không có ai theo dõi Ivan. Không thèm lấy lý do hay làm bộ quên mang theo ví, họ rời khỏi hàng ngay lúc họ sắp vào cửa hàng. Thật đáng ngờ, nhưng Leo có thể tin cậy vào sự thực rằng hầu hết mọi người đều đủ khôn ngoan để chỉ quan tâm đến việc của riêng minh.

Họ vào tòa chung cư, lên cầu thang. Raisa gõ cửa. Có thể nghe tiếng bước chân bên trong. Một giọng lo lắng hỏi qua cánh cửa:

- Ai đó?

- Ivan, Raisa đây.

Chốt cửa kéo ra, Ivan thận trọng mở cửa. Khi thấy Raisa, sự nghi ngờ của anh ta biến mất và anh ta mỉm cười. Cô mỉm cười đáp lại.

Cách vài bước chân từ phía sau, Leo đứng trong bóng tối hành lang nhìn cuộc tái ngộ của họ. Cô vui mừng gặp lại anh ta, họ bên nhau thật thoải mái. Ivan mở cửa, tiến lên, ôm lấy cô, nhẹ nhõm thấy cô vẫn còn sống.

Ivan nhận ra Leo lần đầu tiên. Nụ cười của anh ta rơi tuột như bức tranh rơi khỏi bức tường. Anh ta buông Raisa, bỗng dưng ngần ngừ, liếc nhìn vẻ mặt cô, muốn biết rằng đây không phải là một sự phản bội nào đó. Cảm thấy sự lo lắng của anh ta, cô nói:

- Bọn em có rất nhiều điều cần giải thích.

- Sao em lại ở đây?

- Tốt hơn vào trong hãy nói.

Ivan dường như không tin. Raisa đặt tay lên tay anh ta.

- Làm ơn, hãy tin em.

Căn hộ nhỏ nhắn, đồ đạc đầy đủ, sàn gỗ bóng loáng. Có rất nhiều sách. Cánh cửa phòng ngủ đóng kín, và trong phòng lớn không có giường. Leo hỏi:

- Chỉ có chúng ta thôi chứ?

- Các con tôi ở với ông bà. Vợ tôi trong viện. Cô ấy bị lao.

Raisa lại chạm tay anh ta:

- Ivan, em rất tiếc.

- Bọn anh nghĩ em đã bị bắt. Anh lo sợ điều tệ hại nhất.

- Bọn em gặp may. Bọn em bị đưa về một thị trấn phía Tây Ural. Leo không chịu tố cáo em.

Ivan không thể giấu nỗi ngạc nhiên trên vẻ mặt, như thể một điều như vậy là phi thường. Leo như bị châm chích, gã cứng họng khi Ivan nhìn gã, dò hỏi:

- Vì sao?

- Cô ấy không phải gián điệp.

- Từ bao giờ sự thật lại quan trọng vậy?

Raisa xen vào:

- Đừng nói chuyện đó bây giờ.

- Nhưng nó quan trọng. Anh còn làm ở MGB chứ?

- Không, tôi bị giáng chức xuống thành dân quân.

- Giáng chức? Anh thoát nhẹ nhàng quá.

Đó là một câu hỏi, đầy lên án:

- Nó chỉ là một sự lưu đày, giáng chức, trì hoãn tạm thời - một hình phạt kéo dài không ai hay biết.

Để anh ta yên tâm Raisa nói thêm:

- Bọn em không bị theo dõi ở đây. Bọn em có thể chắc điều đó.

- Hai người đã từ rất xa đến Mátxcơva? Tại sao?

- Bọn em cần giúp đỡ.

Nghe thế, anh ta bối rối:

- Tôi có thể làm gì giúp hai người?

Leo cởi áo khoác, áo len, áo sơ mi - lấy ra những hồ sơ dán vào người gã. Gã tóm tắt vụ việc, đưa các giấy tờ cho Ivan. Ivan nhận lấy giấy tờ nhưng không nhìn chúng, mà ngồi xuống ghế và đặt bằng chứng lên bàn. Sau một hồi anh ta đứng lên, lấy tẩu thuốc, cẩn thận cho thuốc vào:

- Tôi cho là dân quân không điều tra những vụ giết người này?

- Những vụ giết người này đã được giải quyết sai lầm, bị che giấu hoặc đổ tội cho người bị bệnh tâm thần, một số kẻ thù, say rượu, hoặc người lang thang. Chưa có mối liên hệ nào được vạch ra giữa các vụ cả.

- Và giờ hai người đang làm việc cùng nhau...?

Raisa đỏ mặt:

- Đúng, bọn em làm việc cùng nhau.

- Em tin anh ta?

- Đúng, em tin anh ấy.

Leo buộc phải giữ yên lặng khi Ivan hỏi vợ gã, chăm chú nhìn sự nguyên vẹn của mối quan hệ giữa họ trước mặt gã:

- Và hai người định phá vụ án này? Tôi không tin. Tôi nghĩ đây là cái bẫy. Anh xin lỗi, Raisa, anh nghĩ anh ta đang cố tìm đường quay lại MGB. Anh ta đã lừa em, và anh ta muốn bắt anh giao cho bọn họ.

- Không phải đâu, Ivan. Hãy nhìn bằng chứng. Đây là sự thật, không có lừa bịp gì cả.

- Từ lâu rồi anh không tin vào các giấy tờ bằng chứng, em cũng nên như vậy.

- Em đã nhìn thấy một trong những cái xác, một cậu bé, bụng nó bị phanh ra, miệng nhét vỏ cây. Em đã thấy, Ivan. Em đã ở đó. Kẻ nào đó làm điều này với một đứa trẻ, kẻ nào đó thích thú làm việc này và hắn không định dừng lại. Và hắn sẽ không bị dân quân bắt. Em biết anh có quyền nghi ngờ bọn em. Nhưng em không thể chứng minh điều đó với anh. Nếu anh không tin em thì em xin lỗi vì đã đến đây.

Leo bước lên, đã định nhặt lại hồ sơ. Ivan để tay lên trên mấy giấy tờ.

- Tôi sẽ xem. Đóng rèm cửa lại. Và cả hai người ngồi xuống, hai người làm tôi căng thẳng quá.

Khi căn phòng đã tách biệt với thế giới bên ngoài, Leo và Raisa ngồi cạnh Ivan, và kể lại các chi tiết vụ án, trích nhiều thông tin nhất có thể mà họ nghĩ là quan trọng. Leo tóm lại những kết luận của mình:

- Hắn đã thuyết phục những đứa trẻ này đi cùng hắn. Dấu chân trên tuyết nằm cạnh nhau, đứa bé bằng lòng đi vào rừng. Mặc dù tội ác này có vẻ điên rồ nhưng một kẻ rõ ràng bị điên thì sẽ đi lung tung, không có ý thức, một kẻ điên rõ ràng sẽ khiến những đứa trẻ này hoảng sợ.

Ivan gật đầu:

- Đúng, tôi đồng ý.

- Vì rất khó để đi khắp đất nước này mà không có lý do rõ ràng, hắn phải có một công việc, loại công việc liên quan đến đi lại. Hắn hẳn có giấy tờ, tài liệu. Hắn hẳn phải trà trộn vào xã hội chúng ta; hắn hẳn được thừa nhận, được kính trọng. Câu hỏi chúng tôi không thể trả lời là...

- Tại sao hắn làm vậy?

- Làm sao tôi có thể bắt được hắn nếu tôi không hiểu tại sao? Tôi không có chút hình dung gì về hắn trong đầu mình. Hắn là hạng người nào? Hắn trẻ hay già? Hắn giàu hay nghèo? Chúng tôi đơn giản là không biết phải tìm hạng người nào - ngoài những điều cơ bản, rằng hắn có một công việc và hắn phải có vẻ, ít nhất ở bề ngoài, là tỉnh táo. Nhưng hầu hết mọi người đều như vậy.

Ivan hút ống tẩu, tiếp thu mọi điều Leo nói:

- Tôi sợ không giúp anh được.

Raisa chồm người ra trước:

- Nhưng anh có những bài báo của phương Tây về tội phạm dạng này, những vụ án mạng không theo động cơ bình thường?

- Điều đó sẽ nói gì với hai người? Có lẽ tôi có thể tập hợp vài bài báo. Nhưng chúng sẽ không đủ để đưa ra một hình ảnh về kẻ này. Hai người không thể xây dựng một hình ảnh về hắn từ hai ba bài viết giật gân của báo chí phương Tây.

Leo ngả lưng ra: đây đúng là một chuyến đi vô ích. Điều đáng lo hơn: có phải họ đã đặt cho mình một nhiệm vụ bất khả thi? Họ được trang bị kém cỏi một cách tuyệt vọng về vật chất và về tri thức xử lý những tội ác này.

Ivan hút ống tẩu, nhìn phản ứng của họ:

- Tuy nhiên, tôi biết một người có lẽ sẽ giúp được. Ông ấy là giáo sư Zauzayez, một nhà tâm lý đã nghỉ hưu, cựu nhân viên thẩm vấn của MGB. Ông ấy bị mù. Bị mù khiến ông ấy thay đổi thái độ, một sự giác ngộ, giống như anh, Leo. Ông ấy giờ khá tích cực trong các giới ngầm. Anh có thể kể cho ông ấy nghe điều đã nói với tôi. Có lẽ ông ấy có thể giúp.

- Chúng tôi có thể tin ông ấy không?

- Như anh có thể tin tôi.

- Chính xác thì ông ấy có thể làm gì?

- Anh sẽ đọc cho ông ấy các tài liệu này, mô tả những bức ảnh: có lẽ ông ấy sẽ soi sáng đôi chút về hạng người làm điều này, như tuổi của hắn, xuất thân của hắn - đại khái vậy.

- Ông ấy sống ở đâu?

- Ông ấy sẽ không cho phép hai người đến nhà ông ấy. Ông ấy rất thận trọng. Ông ấy sẽ đến đây, nếu ông ấy chịu đến. Tôi sẽ cố hết sức thuyết phục ông ấy, nhưng tôi không đảm bảo gì hết.

Raisa mỉm cười:

- Cảm ơn anh.

Leo vui mừng: một chuyên gia chắc chắn tốt hơn mấy bài báo chắp vá. Ivan đứng lên, đặt ống tẩu xuống, đến bên tủ, điện thoại.

Cái điện thoại

Người này có điện thoại, trong căn hộ của anh ta, căn hộ ngăn nắp và tiện nghi của anh ta. Leo để ý chi tiết căn phòng. Có gì đó không ổn. Đây không phải chỗ ở gia đình. Tại sao anh ta sống trong một chỗ khá là xa xỉ như vậy? Và làm thế nào mà anh ta không bị bắt? Sau khi họ bị lưu đày, lẽ ra anh ta đã bị bắt. Sau nốt, MGB có hồ sơ của anh ta. Vasili đã cho Leo xem các bức ảnh. Làm sao anh ta lẩn tránh được chính quyền?

Cuộc gọi đã được nối. Ivan giờ đang nói trên điện thoại:

- Giáo sư Zauzayez, Ivan Zhukov đây. Tôi có một nhiệm vụ thú vị cần ông giúp. Tôi không thể nói qua điện thoại được. Lúc này ông có rảnh không? Ông có thể đến nhà tôi được không? Đúng, ngay lập tức nếu được.

Người Leo căng lên. Tại sao anh ta gọi ông ta là giáo sư - nếu họ đã thân thiết như vậy? Tại sao gọi ông ta như vậy trừ phi đấy là vì lợi ích của họ? Điều này không ổn. Mọi thứ không ổn.

Leo bật dậy, chiếc ghế của gã bay ra sau. Gã chạy băng qua phòng, và trước khi Ivan kịp phản ứng thì gã đã chộp lấy điện thoại, siết dây quanh cổ Ivan. Giờ Leo đã đứng sau anh ta, lưng áp vào góc phòng, gã siết chặt sợi dây. Chân Ivan thả tuột trên sàn nhà bóng loáng, anh ta há hốc miệng, không nói được. Raisa kinh hãi, vụt chạy khỏi ghế:

- Leo!

Leo giơ ngón tay, ra hiệu cho cô im lặng. Sợi dây điện thoại vẫn quấn quanh cổ Ivan, gã nhấc ống nghe lên.

- Giáo sư Zauzayez?

Điện thoại đã ngắt. Họ đã cúp máy. Họ đang trên đường đến.

- Leo, thả anh ấy ra!

Nhưng Leo siết chặt sợi dây. Mặt Ivan đỏ lừ.

- Hắn ta là mật vụ, hoạt động ngầm. Nhìn xem hắn sống thế nào. Nhìn căn nhà của hắn. Không có giáo sư Zauzayez nào hết. Đó là đầu mối liên lạc của hắn; ông ta đang đến bắt ta.

 - Leo, anh đang mắc sai lầm đấy. Em biết người này.

- Hắn là kẻ bất đồng giả danh, hoạt động ngầm, tiết lộ những nhân vật chống đối khác.

- Leo, anh sai rồi.

- Không có giáo sư gì cả! Bọn họ đang đến đây. Raisa, ta không có nhiều thời gian đâu!

Ngón tay Ivan điên cuồng nắm lấy sợi dây, cố bứt ra. Raisa lắc đầu, cô chạy đến, kê mấy ngón tay dưới sợi dây, làm giảm áp lực lên cổ anh ta:

- Leo, thả anh ấy ra, để anh ấy tự chứng minh.

- Không phải bạn bè của em bị bắt, tất cả, trừ hắn ta sao? Cô bạn Zoya kia, em nghĩ MGB có cái tên đó từ đâu ra? Họ không bắt cô ấy vì lời cầu nguyện của cô ấy. Đó chỉ là cái cớ của họ.

Không thể thoát được, chân Ivan bắt đầu trượt trên sàn, buộc Leo phải lãnh hết sức nặng anh ta. Leo không thể giữ lâu hơn được nữa.

- Raisa, em chưa bao giờ nói với anh về bạn bè của em. Em chưa bao giờ tin anh. Em đã tâm sự với ai? Nghĩ đi!

Raisa nhìn Leo, rồi nhìn Ivan. Đúng vậy: tất cả bạn bè cô đã chết hoặc bị bắt, tất cả, ngoại trừ anh ta. Cô lắc đầu, cô không muốn tin. Cô bắt gặp tay Ivan với vào ngăn tủ. Cô thả sợi dây ra:

- Leo, đợi đã!

- Ta không có thì giờ!

- Đợi đã!

Cô mở ngăn tủ, lục lọi. Trong tủ là một con dao rọc giấy, rất sắc - vật mà Ivan đang với lấy để tự vệ. Cô không thể trách móc anh ta chuyện đó. Đằng sau đấy là một cuốn sách, cuốn Chuông nguyện hồn ai. Cô cầm lên. Một mảnh giấy trong sách. Trên đó là danh sách những cái tên: những người được cho mượn cuốn sách này. Một số tên đã bị gạch. Tên của cô cũng bị gạch. Ở mặt kia tờ giấy là danh sách những người sẽ được cho mượn sách.

Cô quay sang Ivan, giơ mảnh giấy lên trước mặt anh ta, tay cô run run. Có lời giải thích vô tội nào không? Không, cô biết không có lời giải thích nào cả. Không có kẻ chống đối nào lại đi ngu ngốc mà ghi ra một danh sách tên. Anh ta cho mượn sách là để tố cáo.

Leo đang vất vả giữ Ivan:

- Raisa, quay mặt đi.

Cô làm theo, bước đến đầu kia căn phòng, quyển sách vẫn trong tay, lắng nghe khi Ivan đạp chân vào tủ.

(Còn tiếp)