Chương 14
VOUALSK
17
THÁNG BA
ĐI BỘ
SUỐT CẢ ĐÊM - chân gã bỏng rộp, tất thấm máu. Leo ngồi xuống ghế công viên, hai
tay ôm đầu và khóc.
Gã chưa
ngủ, chưa ăn. Đêm qua, khi Raisa cố nói chuyện với gã, gã đã phớt lờ cô. Khi cô
mang đồ ăn từ dưới cửa hàng lên cho gã, gã cũng lờ đi. Không thể ở trong căn
phòng bé tí, hôi hám thêm được nữa, gã xuống nhà, chen qua đám đông, và đi ra
ngoài. Gã đi bất kể phương hướng, quá thất vọng, quá giận dữ đến mức không thể
ngồi một chỗ và không làm gì hết mặc dù gã nhận ra rằng đấy chính là bản chất
tình cảnh của mình - gã không thể làm gì hết. Một lần nữa gã đối mặt với sự bất
công, nhưng lần này gã không còn can thiệp được nữa. Cha mẹ gã sẽ không bị bắn
vào sau đầu - như vậy sẽ quá nhanh gọn, quá giống như một ân huệ. Thay vì vậy,
họ sẽ bị ngược đãi từ từ từng chút một. Gã có thể tưởng tượng ra nhiều lựa chọn
để ngỏ cho một kẻ có đầu óc thủ đoạn, tàn ác, và hèn hạ. Trong nhà máy, họ sẽ
bị giáng chức, bị giao những công việc vất vả nhất, bẩn thỉu nhất - những công
việc mà thanh niên cũng thấy khó khăn. Họ sẽ bị dằn vặt bởi những câu chuyện về
Leo, bị lưu đày hổ thẹn, sự bẽ mặt và nhục nhã của gã. Có lẽ người ta thậm chí
còn nói với họ rằng gã đang ở một trại Gulag, bị kết án hai mươi năm katorga,
khổ sai. Về gia đình mà cha mẹ gã buộc phải sống chung căn hộ, chắc chắn bọn họ
sẽ gây gổ và làm khó chịu hết mức có thể. Bọn trẻ con được hứa cho sô cô la nếu
chúng gây ầm ĩ, còn người lớn, được hứa hẹn sẽ có căn hộ riêng nếu bọn họ trộm
đồ ăn, cãi cọ, và bằng bất cứ cách nào có thể, làm cho cuộc sống trong căn nhà
trở nên không chịu đựng nổi. Gã không cần phải đoán chi tiết.
Vasili sẽ
thích thú kể lại, biết rằng Leo sẽ không dám ngắt máy bởi gã sợ như vậy sẽ
khiến những cực khổ mà cha mẹ chịu đựng sẽ tăng gấp đôi. Vasili đánh gục gã từ
xa, gây áp lực một cách có hệ thống vào nơi gã dễ bị tổn thương - gia đình gã.
Không có sự tự vệ nào hết. Chỉ chịu khó một chút, Leo có thể tìm ra địa chỉ của
cha mẹ gã, nhưng điều duy nhất gã có thể làm, nếu thư từ của gã không bị chặn
lại rồi đốt đi, là làm họ an lòng rằng gã an toàn. Gã đã tạo dựng cho họ một
cuộc sống dễ chiu, để rồi thấy nó bị sụp đổ dưới chân họ ngay lúc họ ít có khả
năng ứng biến với thay đổi nhất.
Gã đứng lên, run rẩy vì lạnh. Rất khó khăn, và không biết sẽ làm gì tiếp theo, gã bắt đầu lần bước chân, quay trở về ngôi nhà mới.
Raisa
đang ở tầng dưới, ngồi bên một chiếc bàn. Cô đã chờ gã suốt đêm. Cô biết, đúng
như Vasili đã đoán, rằng Leo giờ đã hối tiếc cái quyết định không tố cáo cô.
Cái giá quá đắt. Nhưng cô phải làm gì đây? Giả vờ như gã đã liều mọi thứ cho
một tình yêu hoàn hảo ư? Đó không phải là điều cô có thể gọi lên theo yêu cầu.
Thậm chí nếu cô muốn giả vờ như vậy, cô cũng không biết làm thế nào: cô không
biết nên nói gì, hành động thế nào. Cô có thể tỏ ra nhẹ tay hơn với gã. Thực ra
mà nói, một phần trong cô hẳn đã thích thú vì gã bị giáng chức. Không phải vì
căm ghét hay thù oán gì nhưng cô muốn gã biết rằng:
Điều tôi
cảm thấy hằng ngày là thế này đây.
Bất lực,
sợ hãi - cô muốn gã cũng cảm thấy điều đó. Cô muốn tự gã phải hiểu, phải trải
qua.
Kiệt sức,
mắt cô trĩu nặng vì buồn ngủ, cô ngước lên khi Leo đi vào quán. Cô đứng dậy,
đến bên chồng mình, nhận thấy cặp mắt đỏ ngầu của gã. Trước đây cô chưa bao giờ
thấy gã khóc. Gã quay đi và rót rượu từ cái chai gần nhất. Cô đặt tay lên vai
gã. Chuyện xảy ra trong một tích tắc: Leo quay lại, bóp cổ cô và siết mạnh:
- Cô đã
gây ra thế này.
Gân cổ cô
thắt lại, mặt cô đỏ bừng - cô không thở được, cô đang bị nghẹt. Leo nhấc bổng
cô lên: cô đang nhón trên đầu ngón chân. Tay cô quờ quạng nắm bàn tay gã. Nhưng
gã không chịu buông và cô không gỡ được.
Cô với
tay xuống mặt bàn, ngón tay với tìm chiếc cốc, mắt cô nhòe đi. Cô chạm được
chiếc cốc, làm đổ. Nó đã nằm trong tầm với: cô nắm lấy, xoay lại, phang vào bên
mặt Leo. Chiếc cốc vỡ ra và cắt vào lòng bàn tay cô. Như thể bùa chú bị hóa
giải, gã buông cô ra. Cô ngã ra sau, ho sặc, ôm lấy cổ. Họ nhìn nhau chằm chằm,
như những người lạ, như thể toàn bộ quá khứ của họ đã bị xóa sạch trong tích
tắc ấy. Mảnh thủy tinh cắm trong má Leo. Gã sờ vào mảnh vụn và rút ra, nhìn nó
trong lòng bàn tay. Cô không quay lưng, men đến cầu thang, vội vã đi lên, bỏ gã
lại. Leo không đuổi theo, gã nuốt hết ly rượu và lại rót ly khác rồi thêm một
ly khác, và lúc nghe tiếng xe của Nesterov bên ngoài thì gã đã làm gần hết chai
rượu. Gã chếnh choáng, chưa tắm rửa, chưa cạo râu, say nhòe, tàn ác và hung bạo
một cách điên dại - chưa mất đến một ngày mà gã đã chìm xuống tầm mức của kẻ
dân quân.
Lúc trên
xe, Nesterov không hỏi gì về vết xước trên mặt Leo. Anh ta nói nhát gừng về
tình hình thị trấn. Leo không nghe, hầu như không ý thức gì về xung quanh, gã
còn bận tâm với câu hỏi mình vừa làm gì. Gã đã cố bóp cổ vợ, hay đấy chỉ là ảo giác
do bộ não thiếu ngủ gây ra? Gã sờ vết xước nơi má, thấy máu trên đầu ngón tay -
là thật, gã đã làm vậy và gã có thể đã làm hơn thế. Thêm vài giây nữa, siết tay
chặt thêm chút nữa, thì cô đã chết. Ngọn nguồn thúc đẩy là việc gã đã giao nộp
tất cả: cha mẹ, sự nghiệp, tất cả vì một cái cớ giả dối, sự hứa hẹn về một gia
đình, ý nghĩ rằng có mối liên hệ nào đó giữa họ. Cô đã lừa gã, dàn xếp mọi
chuyện, làm lệch đi quyết định của gã. Cho đến khi cô đã an toàn và cha mẹ gã
chịu khổ sở thì cô mới thừa nhận chuyện mang thai là dối trá. Rồi cô còn đi xa
hơn nữa, ra mặt mô tả cô coi thường gã thế nào. Cô đã thao túng thói đa cảm của
gã và phỉ nhổ vào mặt gã. Đổi lại cho sự hy sinh của mình, đổi lại việc bỏ qua
bằng chứng tố cáo tội trạng của cô, gã chẳng nhận được gì.
Nhưng Leo
không tin dù chỉ một giây. Thời gian tự biện bạch đã hết. Điều gã đã làm là
không thể tha thứ được. Cô đã đúng khi coi thường gã. Có bao nhiêu người anh,
người chị, bao nhiêu người mẹ, người cha mà gã đã bắt? Gã thì có khác gì so với
kẻ mà gã cho là đối nghịch về đạo đức với mình - Vasili Nikitin? Có phải sự
khác biệt chỉ ở chỗ Vasili tàn nhẫn vô cảm, còn gã tàn nhẫn có lý tưởng? Một
bên là tàn nhẫn trống rỗng, thờ ơ, còn bên kia tàn nhẫn một cách phép tắc, ngạo
mạn tự cho mình là cần thiết, hợp lý. Nhưng nói một cách thực tế, nói một cách
tiêu cực, giữa hai kẻ đó không mấy khác nhau. Leo thiếu trí tưởng tượng đến mức
không nhận ra rằng gã dính líu vào chuyện gì ư? Hay tệ hơn nữa - gã đã lựa
chọn không tưởng tượng? Gã đã đóng chặt những suy nghĩ đó, gạt bỏ chúng sang
bên?
Trong
đống vụn nát những xác tín luân lý của gã còn lại một sự thật. Gã đã hy sinh
đời mình cho Raisa để rồi lại cố giết cô. Điều này thật điên rồ. Nếu như vậy,
gã không có gì hết, không có thậm chí người phụ nữ mà gã đã cưới. Gã muốn nói
người phụ nữ mà gã yêu. Gã có yêu cô không? Gã đã cưới cô, không phải hai điều
này giống nhau sao? Không, không hẳn - gã đã cưới cô bởi cô xinh đẹp, thông
minh, và gã tự hào có cô bên mình, tự hào biến cô thành của gã. Đấy là một bước
nữa tiến tới cuộc đời hoàn hảo - công việc, gia đình, và con cái. Trên nhiều
khía cạnh, cô chỉ là một món tầm thường, một cái răng trong những bánh xe tham
vọng của gã, một nền tảng gia đình cần thiết cho sự nghiệp thành công của gã,
cho địa vị Công dân Kiểu mẫu của gã. Vasili chẳng đã đúng khi hắn nói có thể
thay cô bằng người khác sao? Lúc trên tàu, gã đã đòi hỏi cô bày tỏ tình yêu
đối với gã, xoa dịu gã, thưởng công cho gã bằng một câu chuyện lãng mạn tưởng
tượng trong đó gã là người hùng. Thật lâm li. Gã buột ra tiếng thở dài, rồi day
trán. Gã đã thua cơ - và đấy chính là ý nghĩa của chuyện này với Vasili, một
trò chơi, và thẻ chơi được gán bằng nỗi đau. Thay vì Vasili hành hung vợ gã,
khiến cô đau đớn, Leo đã làm phần việc đó cho hắn, làm tất cả mọi việc trong kế
hoạch của kẻ kia.
Họ đến nơi. Chiếc xe dừng lại. Nesterov đã ra khỏi xe và chờ gã. Không biết mình đã ngồi thế này lâu chưa, Leo mở cửa xe, bước ra và theo cấp trên vào trụ sở dân quân để bắt đầu buổi sáng làm việc. Được giới thiệu với các nhân viên, bắt tay, gật đầu, chào hỏi, đồng tình nhưng không thể nhớ điều gì; những cái tên, những chi tiết - chúng không hề đọng lại trong gã - và mãi cho đến khi ở một mình trong phòng thay đồ với bộ đồng phục treo trước mặt, gã mới bắt đầu tập trung vào thực tại. Gã cởi giày, từ từ tháo tất khỏi những ngón chân dính máu và xả chân dưới làn nước lạnh, nhìn nước ngả sang màu đỏ. Vì gã không có tất mới, và không thể đi hỏi xin đôi mới, gã đành phải dùng lại đôi cũ, nhăn mặt đau đớn khi kéo lớp vải trên những vết bỏng rộp. Gã cởi quần áo, để đồ dân sự thành đống ở chân tủ rồi mặc vào bộ đồng phục mới, quần vải thô có sọc đỏ và áo khoác dân quân nặng nề. Gã ngắm nhìn trong gương. Có vết đen dưới mắt, một vết cắt rỉ máu dọc xuống má trái. Gã liếc nhìn phù hiệu trên áo. Gã là một uchastkovy, gã chẳng là gì hết.
Những bức
tường trong văn phòng Nesterov được trang hoàng những bằng khen có đóng khung.
Đọc từ bên này sang bên kia, Leo phát hiện ra sếp mới của gã đã giành chiến
thắng trong những cuộc thi vật và giải bắn súng nghiệp dư và nhận được nhiều
danh hiệu Nhân viên của Tháng vào nhiều dịp ở cả đây và nơi ở cũ, Rostov. Thật
là một sự trưng bày khoe khoang, và điều này có thể hiểu được khi tính đến vị
trí anh ta nắm giữ tầm thường đến vậy.
Nesterov
dò xét nhân viên mới, không thể hiểu nổi gã. Tại sao người này, một cựu nhân
viên MGB cấp cao, được tặng huân chương trong chiến tranh, lại trong tình trạng
bệ rạc như vậy - móng tay cáu bẩn, mặt chảy máu, đầu tóc bẩn thỉu, người sặc
mùi rượu, và rõ ràng thờ ơ trước sự giáng cấp này? Có lẽ gã đúng như người ta
mô tả: hết sức bất tài không đáng được giao trách nhiệm. Vẻ ngoài của gã thật
đúng mô tả rồi. Nhưng Nesterov không tin: có lẽ vẻ ngoài nhếch nhác này là một
cáỉ mẹo. Anh ta đã thấy không yên ngay từ lúc nghe tin về vụ thuyên chuyển này.
Người này có khả năng gây thiệt hại khó lường cho anh ta và người của anh ta.
Một bản báo cáo chết tiệt, chỉ cần thế thôi. Nesterov quyết định tốt nhất là
nên quan sát người này, thử gã, và giữ gã kè kè bên mình. Leo cuối cùng sẽ để
lộ ý định của mình.
Nesterov
đưa cho Leo một tập hồ sơ. Leo nhìn một lúc, cố nghĩ xem người ta trông chờ gã
làm gì. Tại sao lại đưa cho gã thứ này? Cho dù là gì, gã không quan tâm. Gã
thở dài, buộc mình xem xét tập hồ sơ. Bên trong có những tấm ảnh đen trắng chụp
một cô bé. Cô bé nằm ngửa, xung quanh là tuyết đen. Tuyết đen... đen bởi vì nó
ngấm máu. Như thể cô bé đang gào thét. Nhìn kỹ hơn, có gì đó trong miệng cô bé.
Nesterov giải thích:
- Miệng
cô bé bị nhét đất. Nên cô bé không kêu cứu được.
Ngón tay
Leo siết chặt tấm ảnh, tất cả những suy nghĩ về Raisa, về cha mẹ, về bản thân
đã biến mất khi mắt gã tập trung vào miệng cô bé. Cái miệng há to, bị nhét đầy
đất. Gã nhìn tấm ảnh tiếp theo. Cô bé ở trần: da cô bé, phần không bị hủy hoại,
trắng như tuyết. Bụng bị xới nát, rạch toang. Gã lật giở tấm tiếp theo và tiếp
theo rồi tiếp theo, không phải đang thấy cô bé mà là đứa con trai út của
Fyodor, một cậu bé không bị lột hết quần áo, hay bụng không bị rạch toang, một
cậu bé miệng không bị nhét đất - một cậu bé không phải đã bị sát hại. Leo đặt
những tấm ảnh xuống mặt bàn. Gã không nói gì, nhìn chằm vào những bằng khen
treo trên tường.
***
Chương 15
CÙNG NGÀY
HAI BIẾN
CỐ không có gì liên quan với nhau - cái chết của con trai Fyodor và vụ giết bé
gái này - không thể nào. Chúng xảy ra cách nhau hàng trăm ki lô mét. Đây là một
sự mỉa mai ác ý, không gì hơn. Nhưng Leo đã sai khi bác bỏ những cáo buộc của
Fyodor. Đây là một đứa trẻ bị giết như Fyodor đã mô tả. Một chuyện như vậy là
có thể xảy ra. Giờ không còn cách nào để biết điều gì đã thực sự xảy ra với đứa
con trai của Fyodor, bé Arkady, bởi Leo đã không thèm kiểm tra thi thể đứa bé.
Có lẽ cái chết kia là một tai nạn. Hoặc có lẽ sự việc đã bị che đậy. Nếu là che
đậy thì Leo đã làm công cụ thực hiện một vụ bưng bít. Gã đã làm không chút nghi
ngờ - mà còn nhạo báng, áp bức, và cuối cùng là đe dọa một gia đình đang đau
khổ.
Chỉ huy
Nesterov nói thẳng thắn về chi tiết của vụ giết người này, không gọi nó bằng
tên khác mà chỉ - án mạng - và không tỏ ý muốn mô tả nó là cái gì khác ngoài
tộỉ ác dã man khủng khiếp. Sự thẳng thắn của anh ta khiến Leo lo ngại. Làm sao
anh ta lại lạnh lùng như vậy ? Số liệu hằng năm của đơn vị anh ta phải phù hợp
với công thức xác định trước: tỉ lệ tội phạm giảm, hài hòa xã hội tăng. Mặc dù
thị trấn này đã trải qua sự tăng vọt về dân số, tám mươi ngàn lao động bị cưỡng
bức dồn về đây, tội phạm hẳn phải giảm vì lý thuyết chỉ ra rằng càng nhiều việc
làm, sự công bằng tăng lên, bóc lột càng giảm đi.
Nạn nhân
tên Larisa Petrova, người ta tìm thấy cô bé bốn ngày trước, trong rừng, cách
không xa nhà ga. Chi tiết liên quan đến vụ phát hiện thi thể này rất mơ hồ
và khi Leo nhấn mạnh vấn đề này, Nesterov dường như muốn gạt đi. Tất cả những
gì Leo có thể thu thập được là một cái xác được phát hiện do một cặp trai gái
say quá và chui vào rừng để dan díu. Họ vấp phải xác cô bé nằm trên tuyết đã
vài tháng, thi thể được bảo quản hoàn hảo dưới trời lạnh băng. Cô bé là học
sinh, chừng mười bốn tuổi. Dân quân biết cô bé. Cô bé nổi tiếng vì có quan hệ
tình dục bừa bãi không chỉ với bạn trai cùng tuổi, mà với cả người lớn tuổi
hơn; có thể mua chuộc cô bé chỉ với chai vodka một lít. Larisa đã cãi cọ với mẹ
vào ngày cô bé mất tích. Sự vắng mặt của cô bé chẳng làm ai bận tâm; cô bé đã
dọa sẽ bỏ nhà đi và dường như đã làm đúng như đã nói. Không ai đi tìm cô bé.
Theo Nesterov, cha mẹ cô bé là những người được kính trọng trong cộng đồng. Cha
cô bé là kế toán ở nhà máy lắp ráp. Họ xấu hổ về con gái mình và không muốn
liên quan gì đến việc điều tra cả, chuyện này được giữ bí mật, không bị che
giấu, nhưng cũng không được công khai. Cha mẹ cô bé đồng ý không tổ chức đám
tang cho con mình và sẵn sàng vờ như cô bé chỉ mất tích. Không cần phần lớn
cộng đồng phải biết. Chỉ một ít người ngoài giới dân quân biết về vụ giết
người. Những người đó, gồm cả cặp trai gái đã phát hiện ra thi thể, đã hiểu rõ
hậu quả nếu nói ra. Vấn đề kết thúc nhanh chóng bởi họ đã bắt giam một người.
Leo nhận
thấy rằng dân quân chỉ có thể điều tra sau khi một vụ án hình sự đã được khởi
tố và một vụ án hình sự chỉ được khởi tố nếu chắc chắn kết thúc thành công.
Không kết tội được nghi can là điều không chấp nhận được và hậu quả sẽ rất
nghiêm trọng. Đưa vụ án ra tòa chỉ có nghĩa một điều: nghi can có tội. Nếu một
vụ khó, phức tạp, và mập mờ thì đơn giản là không nên khởi tố. Việc Nesterov và
cấp dưới của anh ta điềm nhiên thế này chỉ có thể là họ tin đã bắt đúng người.
Công việc của họ đã xong. Công việc vắt óc điều tra, trình bày chứng cư, thẩm
vấn và cuối cùng là truy tố, là trách nhiệm của đội điều tra nhà nước, viện
kiểm sát và đội ngũ sledovatyel, luật sư. Người ta không đề nghị Leo trợ giúp:
gã được dẫn đi xem một vòng và nên tỏ ra kinh ngạc trước hiệu quả của họ.
Phòng
giam nhỏ hẹp, và không một chút thay đổi sáng tạo nào đặc thù như phòng giam ở
Lubyanka. Những bức tường bê tông, sàn bê tông. Nghi can ngồi, tay bị còng đằng
sau. Nó còn trẻ, có lẽ khoảng mười sáu mười bảy, thân hình vạm vỡ người lớn
nhưng khuôn mặt còn trẻ con. Mắt nó dường như vẩn vơ không mục đích. Dường như
nó không sợ sệt. Nó bình tĩnh mặc dù không theo kiểu khôn ngoan và không cho
thấy dấu hiệu bị đánh đập. Tất nhiên có nhiều cách gây thương tích mà không để
lại dấu vết, nhưng linh tính Leo mách bảo nó không bị thương.
Nesterov
chỉ vào nghi can:
- Đây là
Varlam Babinich.
Nghe tên
mình, cậu bé nhìn chằm chằm Nesterov như chó nhìn chủ. Nesterov nói tiếp:
- Chúng
tôi tìm thấy nó giữ một lọn tóc của Larisa. Nó có tiền sử bám theo Larisa - đi
quanh nhà cô bé, gạ gẫm cô bé trên đường. Mẹ Larisa nhớ đã gặp nó mấy lần. Bà
ta nhớ con gái mình hay kêu ca về nó. Nó từng cố sờ lên tóc cô bé.
Nesterov
quay sang nghi can, nói chậm rãi:
- Varlam,
cho các chú biết chuyện gì đã xảy ra, cho chúng ta biết làm thế nào cháu có lọn
tóc của bạn ấy.
- Cháu đã
cắt. Là lỗi của cháu.
- Hãy nói
với người này tại sao cháu giết bạn ấy.
- Cháu
thích tóc bạn ấy. Cháu muốn nó. Cháu có một cuốn sách màu vàng, một chiếc áo
vàng, một hộp sắt vàng, và một ít tóc vàng. Đó là lý do cháu cắt bạn ấy. Cháu
xin lỗi. Cháu không nên làm thế. Bao giờ thì cháu được cái chăn?
- Chuyện
đó nói sau.
Leo xen
vào:
- Cái
chăn nào?
- Cách
đây hai ngày, nó bắt cóc một đứa bé. Đứa bé được quấn trong chăn màu vàng. Nó
bị ám ảnh với màu vàng. Thật may là đứa bé không sao. Tuy nhiên, nó không hiểu
thế nào là đúng sai. Nó làm bất cứ điều gì nó thích mà không cần biết hậu quả.
Nesterov lại gần nghi can:
- Khi chú
thấy tóc Larisa trong sách của cháu, sao cháu lại nghĩ mình gặp rắc rối? Hãy
nói cho người này nghe điều cháu đã nói với chú.
- Bạn ấy
không thích cháu, bạn ấy cứ đuổi cháu đi nhưng cháu muốn tóc bạn ấy. Cháu rất
muốn. Và khi cháu cắt tóc bạn ấy, bạn ấy không nói gì hết.
Nesterov
quay sang Leo, đề nghị gã đặt câu hỏi.
- Cậu có
hỏi gì không?
Gã nên
làm gì đây? Leo nghĩ một lúc trước khi hỏi:
- Sao
cháu nhét đất vào miệng bạn ấy?
Varlam
không trả lời ngay. Nó như bối rối:
- Đúng
rồi, có gì đó trong miệng bạn ấy. Cháu nhớ rồi. Đừng đánh cháu.
Nesterov
trả lời:
- Sẽ
không ai đánh cháu cả, cháu trả lời đi.
- Cháu
không biết. Cháu quên rồi. Có đất trong miệng bạn ấy, đúng thế.
Leo tiếp
tục:
- Hãy
giải thích chuyện xảy ra khi cháu giết bạn ấy.
- Cháu đã
cắt bạn ấy.
- Cháu
cắt bạn ấy hay cắt tóc bạn ấy?
- Cháu
xin lỗi, cháu cắt bạn ấy.
- Nghe
chú cho rõ này. Cháu cắt người bạn ấy hay cắt tóc bạn ấy?
- Cháu
nhìn thấy bạn ấy và cắt bạn ấy. Lẽ ra cháu nên nói cho ai đó nhưng cháu sợ.
Cháu không muốn gặp rắc rối.
Varlam òa
ra khóc:
- Cháu
gặp rắc rối lắm rồi. Cháu xin lỗi. Cháu chỉ muốn tóc của bạn ấy.
Nesterov
bước lên:
- Lúc này
thế là đủ rồi.
Với những
lời trấn an đó, Varlam nín khóc. Nó bình tĩnh trở lại. Nhìn khuôn mặt nó thì
không thể nào nói đây là một kẻ âm mưu giết người.
Leo và
Nesterov bước ra hành lang. Nesterov đóng cửa phòng giam:
- Chúng
tôi có bằng chứng nó có mặt tại hiện trường tội phạm. Dấu vết trên tuyết khớp
với dấu ủng của nó. Cậu có biết nó ở trong intemat? Nó là một thằng khờ.
Giờ Leo
hiểu ra sự bạo dạn của Nesterov khi nói thẳng về án mạng này. Họ có nghi can là
kẻ rối loạn thần kinh. Nó là kẻ bất thường. Nesterov nói thêm:
- Cậu
không nên vì thế mà nghĩ rằng nó không có khả năng bạo lực. Nó thừa nhận đã
giết cô bé. Nó có động cơ, một động cơ không thích hợp, nhưng vẫn là một động
cơ. Nó muốn một thứ nó không thể có - tóc vàng của cô bé. Nó có tiền sử thực
hiện hành vi phạm tội khi nó không thể có được cái nó muốn: trộm cắp, bắt cóc.
Giờ nó chuyển sang giết người. Đối với nó, giết Larisa không khác với bắt cóc
một đứa bé. Ý thức đạo đức của nó còn kém. Buồn thay. Lẽ ra phải nhốt tù nó từ
lâu rồi. Giờ đây là vấn đề của sledovatyel.
Leo đã
hiểu. Việc điều tra đã kết thúc. Cậu bé này sẽ chết.
Chương 16
CÙNG NGÀY
PHÒNG NGỦ
TRỐNG TRƠN. Leo quỳ xuống, đầu gục lên sàn. Va li của cô đã biến mất. Gã đứng
lên, chạy ra khỏi phòng, xuống cầu thang, rồi đi vào bếp quán ăn.
Basarov
đang cắt những mảng mỡ khỏi khói thịt vàng không biết là thịt gì:
- Vợ tôi
đâu?
- Trả
tiền chai rượu rồi tôi nói.
Hắn chỉ
chai rượu sạch trơn - chai vodka rẻ tiền Leo đã uống hết hồi sáng sớm - nói
thêm:
- Tôi
chẳng quan tâm là anh hay vợ anh uống.
- Làm ơn,
hãy cho tôi biết cô ấy ở đâu.
- Trả
tiền rượu đã.
Leo không
còn chút tiền nào. Gã vẫn đang mặc bộ đồng phục dân quân. Gã để mọi thứ trong
phòng thay đồ.
- Tôi sẽ
trả sau. Anh muốn bao nhiêu cũng được.
- Trả
sau, chắc rồi, trả sau anh phải trả tôi một triệu rúp. Basarov tiếp tục cắt
thịt, tỏ ý không lay chuyển.
Leo chạy
lên tầng, lục lọi trong va li, vứt hết mọi thứ ra.
Trong bìa
sau cuốn cẩm nang tuyên truyền viên, gã có mấy tờ hai lăm rúp, bốn tờ, món tiền
dự phòng. Gã đứng lên, chạy ra khỏi phòng, xuống cầu thang vào quán, dúi một tờ
vào tay hắn, khá nhiều so với giá trị một chai rượu:
- Cô ấy
đâu?
- Cô ấy
đi được vài giờ. Cô ấy mang theo va li.
- Cô ấy
đi đâu?
- Cô ấy
không nói. Tôi không nói chuyện với cô ấy.
Bao lâu, chính xác là bao lâu?
- Hai
hoặc ba tiếng gì đấy...
Ba tiếng
- nghĩa là cô đã đi, không phải ra khỏi quán, mà nhiều khả năng đã rời thị
trấn. Leo không thể đoán được cô sẽ đến đâu hay cô sẽ đi về hướng nào.
Cảm thấy
hào phóng sau phần thưởng hậu hĩnh, Basarov tự nguyện thêm chút thông tin:
- Khó có
khả năng cô ấy kịp giờ bắt chuyến tàu cuối chiều. Như tôi biết thì không có
chuyến tàu nào khác cho đến lúc này.
- Mấy giờ?
- Bảy giờ
ba mươi...
Leo còn
mười phút.
Quên hết
mệt nhọc, gã cắm đầu chạy. Nhưng sự tuyệt vọng khiến gã nghẹn thở. Gã thấy khó
thở, gã chỉ có ý nghĩ rất lờ mờ về vị trí nhà ga. Gã đang chạy một cách mù
quáng, cố nhớ lại đường chiếc xe đã đi. Bộ đồng phục ướt sũng vì bùn tuyết trên
đường, thứ vải rẻ tiền ngày càng nặng nề hơn. Những vết phồng rộp cọ vào nhau
và loét ra, ngón chân gã lại chảy máu - đôi giày đầy máu. Mỗi bước chạy lại đau
buốt lên hai chân.
Gã rẽ ở
góc để rồi bị kẹt trong ngõ cụt - một dãy nhà gỗ. Gã lạc đường. Quá muộn rồi.
Vợ gã đi rồi; gã không thể làm được gì nữa. Gã gập người xuống, cố lấy hơi, gã
nhớ ra những căn nhà gỗ đổ nát này, mùi hôi thối của phân người. Gã đã gần đến
ga; gã chắc như vậy. Thay vì quay lại, gã chạy tiếp, vào phía sau một căn nhà,
bước vào giữa một gia đình đang ngồi giữa đất, đang ăn. Tụm quanh lò sưởi, họ
ngước nhìn gã, không nói gì, lo sợ khi thấy đồng phục của gã. Không nói gì, gã
bước qua đám trẻ và chạy ra, đi vào đường chính; đường phố họ đã chạy xe qua
lúc mới đến. Nhà ga đằng kia. Gã cố chạy nhanh hơn nhưng gã đang chậm lại.
Adrenaline không thể bù đắp nổi sự kiệt sức. Gã không còn chút sức trong người.
Gã đâm
sầm vào cửa nhà ga, dùng vai đẩy cửa. Đồng hồ chỉ bảy giờ bốn lăm. Gã trễ mười
lăm phút. Ý nghĩ rằng cô đã đi rồi, có lẽ mãi mãi, bắt đầu xuất hiện trong đầu
gã. Leo bám vào cái hy vọng viễn vông rằng làm thế nào đó mà cô vẫn ở trên sân
ga, bằng cách nào đó mà cô còn chưa lên tàu. Gã bước ra, nhìn trái rồi phải. Gã
không thấy vợ mình đâu, gã không thấy tàu đâu. Gã cảm thấy yếu. Gã cúi tới
trước, tay gã tì lên gối, mồ hôi chạy dọc hai bên má. Liếc nhìn qua thì gã thấy
một người đàn ông đang ngồi trên ghế. Tại sao vẫn có người trên sân ga ? Anh ta
đang đợi tàu ? Leo đứng thẳng dậy.
Raisa
đứng ở đầu kia sân ga, khuất trong bóng tối. Phải nỗ lực hết sức gã mới không
chạy vồ đến mà nắm lấy tay cô. Gã lấy hơi, cố nghĩ sẽ nói gì. Gã nhìn lại mình
- gã nhếch nhác, nhớp nháp, hôi hám. Nhưng cô thậm chí còn không nhìn gã: cô
đang nhìn qua vai gã. Leo quay lại. Một đám khói dày bốc bên trên những ngọn
cây. Chuyến tàu muộn đang đến.
Leo đã
hình dung sẽ từ từ rồi nói lời xin lỗi, tìm lời lẽ thích hợp, nói sao cho
thuyết phục. Tuy nhiên, kế hoạch đó đã sụp đổ. Ngay bây giờ, gã chỉ có vài giây
để thuyết phục cô. Lời gã lắp bắp thốt ra:
- Anh xin
lỗi, anh đã không suy nghĩ. Anh đã bóp cổ em nhưng đó không phải là anh - hay
con người mà anh muốn.
Vô vọng -
gã phải làm tốt hơn. Từ từ, tập trung - gã chỉ còn một lần thử này:
- Raisa,
em muốn bỏ anh. Em đã đúng khi muốn bỏ anh. Anh có thể nói cho em biết sẽ khó
khăn cho em thế nào khi tự mình xoay xở. Em có thể bị chặn lại, bị chất vấn, bị
bắt. Em không có giấy tờ hợp lệ. Em sẽ làm kẻ lang thang. Nhưng đó không phải
lý do để ở lại với anh. Anh biết em thà liều còn hơn.
- Giấy tờ
có thể làm giả, Leo. Tôi thà làm giả giấy tờ còn hơn giả cuộc hôn nhân này.
Đây rồi. Cuộc hôn nhân là giả dối. Tất cả lời lẽ của Leo tiêu tan. Con tàu dừng lại cạnh họ. Mặt Raisa vô cảm. Leo nhường đường cho cô. Cô bước đến toa. Gã có thể để cô ra đi không? Nghe tiếng phanh ken két, gã cao giọng:
- Lý do
anh không tố cáo em không phải bởi anh tin em có thai và nó không liên quan gì
đến việc anh là một người tốt. Anh làm vậy bởi vì gia đình là phần duy nhất
trong đời anh không cảm thấy xấu hổ.
Leo bất
ngờ vì Raisa ngoảnh lại:
- Nó ở
đâu ra, cái giác ngộ chớp nhoáng này? Nghe thật rẻ tiền. Sau khi bị lột bỏ hết
đồng phục, văn phòng, quyền lực, giờ anh cố vớt vát với tôi. Phải thế không?
Điều chưa bao giờ quan trọng với anh trước đây - là chúng ta - lại trở thành
quan trọng bởi vì anh thấy mình không còn gì khác?
- Em
không yêu anh, anh biết thế. Nhưng có một lý do khiến ta lấy nhau, có điều gì
đó giữa hai ta, một mối liên hệ nào đó. Ta đã đánh mất nó. Anh đã đánh mất nó.
Ta có thể tìm lại.
Cửa toa
mở ra, một nhóm hành khách đang xuống. Thời gian hết dần. Raisa nhìn vào toa,
cân nhắc những lựa chọn. Họ thật đáng thương. Cô không có bạn bè để tìm đến,
không gia đình để che chở, không có tiền và phương tiện để lo cho bản thân. Cô
thậm chí còn không có vé. Leo đã phân tích đúng. Nếu cô đi, có thể cô sẽ bị
chính quyền bắt giữ. Cô nhụt hết ý chí trước ý nghĩ đó. Cô nhìn chồng mình. Họ
chỉ còn có nhau, cho dù họ có quý mến nhau hay không.
Cô thả va
li xuống. Leo mỉm cười, rõ ràng tin là họ có thể làm lành. Bực mình vì cách
hiểu ngây ngô này, cô giơ tay dập tắt ngay nụ cười của gã:
- Tôi đã
lấy anh bởi vì tôi sợ, sợ rằng nếu tôi khước từ sự theo đuổi của anh tôi sẽ bị
bắt, có lẽ không bị bắt ngay mà một lúc nào đó, vì một cái cớ nào đó. Tôi còn
trẻ, Leo, mà anh lại quá uy quyền. Đó là lý do chúng ta lấy nhau. Câu chuyện
anh kể rằng tôi giả vờ lấy tên Lena ư? Anh thấy chuyện đó buồn cười, lãng mạn ư?
Tôi nói tên giả cho anh bởi tôi lo sợ anh sẽ tìm ra tôi. Cái mà anh hiểu là sự
quyến rũ thì tôi lại hiểu là sự giám sát. Mối quan hệ của chúng ta được xây
dựng trên sự sợ hãi. Có thể không từ cách nhìn của anh - anh chẳng có lý do gì
phải sợ tôi, tôi thì có quyền lực gì? Tôi đã bao giờ có quyền lực gì chưa? Anh
hỏi cưới tôi và tôi đồng ý vì đó là điều mọi người làm. Họ chấp nhận mọi thứ;
họ chịu đựng để tồn tại. Anh chưa bao giờ đánh tôi hay chửi mắng tôi, anh chưa
bao giờ say xỉn. Nên, chung quy lại, tôi cho rằng mình may mắn hơn nhiều người.
Nhưng khi anh bóp cổ tôi, Leo, anh đã vứt bỏ đi lý do duy nhất mà tôi có để ở
lại cùng anh.
Tàu đã
chuyển bánh. Leo nhìn nó rời đi, cố gắng hiểu hết điều cô vừa nói. Nhưng cô
không cho gã nghỉ ngơi, cô nói như thể những lời này đã định hình trong đầu cô
nhiều năm qua. Bây giờ, được khơi ra, chúng tự do tuôn trào:
- Vấn đề
khi không còn quyền lực, như anh bây giờ, là mọi người bắt đầu nói với anh sự
thật. Anh không quen với nó, anh đã sống trong một thế giới được bảo vệ bằng sự
sợ hãi anh gây ra. Nhưng nếu chúng ta sẽ ở với nhau, hãy dẹp bỏ sự lãng mạn ảo
tưởng ấy đi. Hoàn cảnh là chất keo giữa chúng ta. Tôi có anh. Anh có tôi. Chúng
ta không còn gì khác. Và nếu chúng ta sẽ sống cùng nhau, từ bây giờ tôi sẽ nói
cho anh nghe sự thật, không phải những lời dối trá dễ chịu - chúng ta bình đẳng
như chưa bao giờ như thế. Anh chấp nhận điều đó hoặc là tôi sẽ đợi chuyến tàu
sau.
Leo không
đáp. Gã chưa sẵn sàng bị vùi dập, bị át lời. Trước đây, gã quen với địa vị có
chỗ ở tốt, có thức ăn ngon. Gã không tưởng tượng gã đã sử dụng điều đó để lấy
vợ. Giọng cô dịu đi chút ít:
- Có quá
nhiều thứ phải sợ rồi. Anh không thể là một trong số đó.
- Anh sẽ
không bao giờ như thế nữa.
- Tôi
lạnh quá, Leo. Tôi đã đứng trên sân ga này ba tiếng đồng hồ rồi. Tôi sẽ quay
lại căn phòng. Anh có đi không?
Không, gã
không muốn quay lại, đi bên nhau, một hố ngăn cách giữa họ.
- Anh sẽ
ở lại một lát nữa. Hẹn gặp em ở nhà.
Cô xách
vali, quay vào nhà ga. Leo ngồi trên ghế, nhìn chằm chằm vào rừng, lục lại
những ký ức trong mối quan hệ của họ, kiểm nghiệm lại từng ký ức một, điều
chỉnh lại hiểu biết, viết lại quá khứ.
Gã đã
ngồi đây không biết được bao lâu thì gã nhận ra có người đang đứng bên cạnh. Gã
nhìn lên. Đấy là người ở trong phòng vé, một cậu thanh niên, người họ đã gặp
lúc đến đây:
- Tối nay
không còn chuyến tàu nào nữa.
- Cậu có
thuốc không?
- Tôi
không hút thuốc. Tôi có thể lấy cho anh một điếu ở nhà tôi. Ở trên tầng thôi.
- Thôi, không cần đâu. Cảm ơn cậu.
- Tôi là
Aleksande.
- Tôi là
Leo. Cậu có phiền không nếu tôi ở đây một chút nữa?
- Không
đâu, để tôi đi lấy điếu thuốc cho anh.
Leo chưa
kịp trả lời thì anh ta đã vội vã chạy đi.
Leo ngồi
dựa ra và đợi. Gã thấy một căn nhà gỗ nằm lùi sâu so với đường ray. Đó là nơi
xác cô bé được tìm thấy. Gã nhận ra được chỗ bìa rừng, hiện trường tội phạm -
mặt tuyết bị giày xéo bởi các thám tử, thợ ảnh, luật sư điều tra - tất cả đều
điều tra cô bé bị chết kia, miệng há rộng, bị nhét đất.
Một ý
nghĩ lóe lên, Leo đứng dậy, vội vã bước tới, khom mình ra khỏi sân ga, đi qua
đường ray và tiến đến chỗ rừng. Có tiếng gọi với đằng sau:
- Anh
đang làm gì đấy?
Gã quay
lại và thấy Aleksandr đứng bên mép sân ga, cầm một điếu thuốc. Gã ra hiệu cho
anh ta đi theo.
Leo đến
chỗ tuyết bị giẫm xuống. Có dấu ủng hình chữ chi theo mọi hướng. Gã vào rừng,
đi bộ vài phút, đến ngay nơi gã nghĩ là cái xác từng nằm đó. Gã cúi xuống.
Aleksandr bắt kịp. Gã nhìn lên:
- Cậu
biết chuyện xảy ra ở đây?
- Tôi là
người đã nhìn thấy Ilinaya chạy vào ga. Cô ấy bị đánh bầm giập, run rẩy - mãi
cô ấy mới nói được. Tôi đã gọi dân quân.
- Ilinaya?
- Cô ấy
đã nhìn thấy cái xác, đã giẫm phải nó. Cô ấy và người đi cùng.
Đôi trai
gái trong rừng - Leo biết có gì đó không ổn.
- Tại sao
cô ấy bị đánh?
Aleksandr
tỏ vẻ lo lắng:
- Cô ấy
là gái điếm. Người đi cùng cô ấy đêm hôm đó là một quan chức quan trọng. Làm
ơn, đừng hỏi tôi nữa.
Leo hiểu
rồi. Quan chức này không muốn để lộ tên mình trong hồ sơ. Nhưng có thể ông ta
là kẻ khả nghi giết cô bé không ? Leo gật đầu với người thanh niên, cố trấn an
anh ta:
- Tôi sẽ
không nói tên cậu đâu, tôi hứa đấy.
Tay gã
thọc qua lớp tuyết mỏng.
- Miệng
cô bé bị nhét đất, đất mềm. Thử tưởng tượng tôi đang vật lộn với cậu, ngay ở
đây, và tôi với tay ra tìm thứ gì đó để nhét vào miệng cậu bởi vì tôi sợ cậu sẽ
hét lên, tôi sợ ai đó nghe thấy.
Ngón tay
Leo chạm tới mặt đất. Đất rất cứng, như bề mặt của một tảng đá. Gã thử chỗ
khác, rồi chỗ khác và chỗ khác nữa. Không có đất mềm. Đất cứng đóng băng.
(Còn tiếp)
(Còn tiếp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét