ĐỨA TRẺ THỪ 44 (Tom Rob Smith) - CHƯƠNG 2-3

Truyện trinh thám Đứa trẻ thứ 44 lấy bối cảnh nước Nga những năm 1950. Thanh tra Leo Dimidov nhận được thông tin có một vụ án mạng xảy ra trên đường ray, một đứa trẻ hơn bốn tuổi bị lột trần, mổ ruột, miệng nhét đất. Mọi lời khai xác thực đây đơn thuần chỉ là một tai nạn thảm khốc.

Chương 2

HAI MƯƠI NĂM SAU 

MÁTXCƠVA 11 THÁNG HAI, 1953

HÒN TUYẾT ĐẬP MẠNH vào sau đầu Jora. Cú va chạm bất ngờ khiến tuyết vỡ tung quanh tai nó. Đâu đó đằng sau, nó nghe thấy thằng em cười, cười rõ to - tự hào về bản thân, tự hào về cú ném, dù rằng đó là ăn may, chỉ xảy xa một lần. Jora phủi tuyết trên cổ áo khoác nhưng mấy mẩu vụn cũng đã trôi xuống lưng nó rồi. Tuyết tan ra, trượt trên da nó, để lại những vệt nước lạnh cóng. Nó kéo áo sơ mi bỏ ra ngoài quần, với tay hết mức để cào chỗ tuyết dính.

Không thể tin được tính tự phụ của anh trai - cứ lo chiếc áo thay vì dè chừng đối thủ - Arkady cứ từ từ, vun mấy vốc tuyết lên nhau, nắm này chồng lên nắm kia. Quá lớn nên quả bóng tuyết trở nên vô dụng: khó ném, bay chậm, và né được dễ dàng. Lâu nay, đấy là sai lầm của nó, làm quả bóng tuyết quá to. Thay vì làm đối thủ đau hơn thì mấy hòn tuyết đó có thể vỡ ra giữa không và vụn ra, tan tành và còn không trúng anh nó nữa. Nó và Jora rất hay chơi ngoài tuyết. Đôi khi có cả tụi con nít khác nữa, nhưng thường thì chỉ có hai anh em. Trò chơi thường bắt đầu ngẫu nhiên, rồi càng lúc càng gay cấn sau mỗi cú ném trúng. Arkady luôn thua, bị tốc độ và sức mạnh những cú ném của anh áp đảo. Trò chơi luôn kết thúc cùng một kiểu: thất vọng, đầu hàng, bực bội, hoặc tệ hơn, khóc lóc và giận dỗi bỏ đi. Nó không thích chuyện nó bao giờ cũng là người thua, và tệ hơn nữa, nó ghét chuyện nó quá cay cú về chuyện đó. Lý do duy nhất mà nó vẫn chơi là bởi vì nó chắc chắn hôm nay sẽ khác, hôm nay nó sẽ thắng. Và hôm nay là ngày đó đây. Cơ hội của nó đây rồi. Nó tiến đến gần hơn nhưng không quá gần: nó muốn cú ném này được tính. Bắn thẳng thì không tính.

Jora thấy nắm tuyết bay đến: một cục tròn trắng bay vòng trên không, không lớn quá, không nhỏ quá, chỉ như hòn nó vẫn ném. Nó chẳng thể làm gì được nữa rồi. Tay nó còn ở sau lưng. Nó phải thừa nhận là em trai nó học nhanh.

Hòn tuyết đập vào đầu mũi nó, bắn vào mắt nó, thốc lên mũi nó, miệng nó. Nó lùi lại, mặt nó đóng cả tuyết. Một cú ném hoàn hảo - thế là trận đấu kết thúc. Nó đã bị thằng em đánh bại - một thằng nhỏ còn chưa đầy năm tuổi. Thế nhưng chỉ giờ đây khi lần đầu tiên thua cuộc nó mới đánh giá cao tầm quan trọng của chiến thắng. Em nó lại cười - cố làm bộ làm tịch ra nữa, như thể một nắm tuyết trên mặt là thứ buồn cười nhất. À, ít nhất thì nó chưa bao giờ hả hê như Arkady bây giờ; nó chưa bao giờ cười ngặt nghẽo thế hay thỏa mãn chiến thắng như thế. Em nó là một đứa thua thảm hại và là một kẻ chiến thắng còn tệ hại hơn nữa. Thằng nhỏ cần phải được dạy cho một bài học, bị bẽ mặt. Nó đã thắng một trận, chỉ có vậy: một cú ăn may, một cuộc chơi bình thường, một trong cả trăm cuộc chơi: không - một trong cả ngàn. Và bây giờ, nó giả vờ là không hiểu sao chúng lại huề, hay tệ hơn nữa, em nó lại giỏi hơn nó ư? Jora cúi xuống, bới trong tuyết, xuống tận mặt đất đóng băng bên dưới, gom một nắm bùn đóng bánh lẫn cát và sỏi.

Thấy anh mình đang chuẩn bị một hòn tuyết khác, Arkady quay đầu bỏ chạy. Đây sẽ là một cú phục thù: được vo cẩn thận và được ném hết sức bình sinh. Nó không định hứng một trong mấy cú ném kiểu đó đâu. Nếu bỏ chạy thì nó sẽ an toàn. Cú ném, dù được làm ngon lành thế nào, dù chính xác đến cỡ nào, cũng chỉ có thể bay trên không rồi bắt đầu méo mó đi, và rã ra. Mà dù cho có trúng đi nữa, sau một khoảng xa nhất định, nó cũng vô hại, gần như không đáng ném gì hết. Nếu nó chạy, nó sẽ kết thúc ở cửa trên. Nó không muốn chiến thắng của mình bị lật nhào, bị tì vết vì một loạt những cú ném tới tấp từ phía anh trai. Không, chạy và tuyên bố thắng cuộc. Kết thúc trò chơi ngay bây giờ. Nó sẽ tận hưởng được cảm giác này ít nhất cũng đến ngày mai khi nó có thể lại thua tiếp. Nhưng đấy là chuyện ngày mai. Hôm nay là chiến thắng.

Nó nghe anh trai hét tên nó. Và nó ngoảnh lại, vẫn chạy, mỉm cười - chắc rằng mình đã ngoài tầm ném rồi.

Cú va chạm như một quả đấm vào mặt nó. Đầu nó quay cuồng, chân nó hẫng khỏi mặt đất, và trong tích tắc nó đang bềnh bồng trên không. Khi bàn chân nó chạm đất trở lại thì hai giò nó khuỵu xuống, nó té, bất động - choáng váng quá còn không chìa tay ra được nữa - đổ sầm xuống tuyết. Trong một lúc, nó chỉ nằm đó, không thể hiểu chuyện gì đã xảy ra. Có cát, bùn, nước bọt và máu trong miệng nó. Nó thử chọc ngón tay đeo găng vào giữa hai môi. Răng nó có cảm giác lạo xạo như bị tọng cát vào miệng. Có một khe hở. Một cái răng đã gãy. Nó òa khóc, nhổ nước bọt xuống tuyết, đào bới trong đống lộn xộn; tìm chiếc răng rơi mất. Không hiểu sao đó là điều duy nhất nó có thể nghĩ đến lúc này, đó là điều duy nhất nó quan tâm. Nó phải tìm ra cái răng. Nó đâu rồi? Nhưng nó không thể tìm thấy, trên nền tuyết trắng như vậy. Mất rồi. Và đấy không phải cái đau, mà là nỗi tức giận, sự oán hận vì nỗi bất công này. Nó không thể thắng một trận sao? Nó đã giành được một cách ngay thẳng. Anh nó không cho nó điều đó được sao?

Jora chạy lại em trai. Ngay khi nắm bùn, cát, tuyết và sỏi rời khỏi tay thì nó đã hối tiếc quyết định của mình. Nó đã hét gọi thằng em, muốn em nó cúi xuống, để tránh cú ném. Thay vì ngồi xuống, Arkady quay lại đón ngay cú ném. Thay vì giúp đứa em thì hành động đó dường như là một cái vung tay đặc biệt hiểm ác. Khi đến gần, nó thấy máu trên tuyết và cảm thấy buồn nôn. Nó đã gây ra chuyện này. Nó đã biến trò chơi của chúng, một trò chơi mà nó thích thú như thích thú bất cứ thứ gì, thành một chuyện khủng khiếp. Sao nó lại không thể để em nó thắng? Nó có thể thắng ngày mai, ngày kia rồi ngày kia nữa. Nó cảm thấy xấu hổ.

Jora cúi xuống, đặt tay lên vai em. Arkady gạt đi, ngước nhìn lên với hai mắt đỏ ngầu đầy nước mắt và miệng đầy máu, trông như một con thú hoang. Nó không nói gì. Cả khuôn mặt nó đanh lại vì giận dữ. Nó đứng lên, hơi loạng choạng.

- Arkady?

Đáp lại, em trai nó chỉ há miệng và hét lên, tạo ra một âm thanh như con thú. Jora chỉ nhìn thấy được mỗi hàm răng be bét. Arkady quay người bỏ chạy.

- Arkady, đợi đã!

Nhưng Arkady không đợi - không dừng lại, không muốn nghe lời xin lỗi của anh trai. Nó cắm đầu cắm cổ chạy, lưỡi nó đưa lên tìm khe hở mới có chỗ răng cửa. Tìm thấy rồi, nó lần đầu lưỡi lên nướu, nó hy vọng sẽ không bao giờ gặp lại anh trai nữa.

Chương 3

 

14 THÁNG HAI

LEO NGƯỚC NHÌN lô chung cư 18 - một khói bê tông xám, bè bè, ít tầng. Lúc đó xế chiều, trời đã tối. Cả ngày làm cho một việc dễ ghét và vụn vặt. Theo biên bản khám nghiệm của bên dân quân, người ta đã phát hiện một cậu bé bốn tuổi mười tháng chết trên đường ray. Cậu bé đang chơi trên đường ray, cách đây ba đêm, rồi bị một tàu chở khách đâm phải, người nó bị bánh tàu cắt nát. Lái tàu chuyến 9 giờ tối đi Khabarovsk đã thuật lại ở trạm dừng đầu tiên rằng anh ta đã thoáng thấy ai đó hoặc cái gì đó trên đường ray ngay sau khi rời nhà ga Yaroslavskiy Vokzal. Con tàu quả có đâm trúng cậu bé hay không thì còn chưa chắc chắn. Có lẽ lái tàu không muốn thừa nhận đã đâm phải đứa trẻ. Nhưng không cần thiết phải nhấn mạnh vấn đề này: đấy là một tai nạn thảm khốc không cần đặt vấn đề đổ lỗi cho ai. Sự việc lẽ ra đã khép lại.

Thông thường, không có lý gì mà Leo Stepanovich Demidov - một nhân viên MGB, cơ quan An ninh Nhà nước - lại tham gia vào vụ việc như thế này. Ở đây thì có việc gì cho gã? Mất một đứa con là chuyện đau đớn cho gia đình và người thân. Nhưng, nói trắng ra, nó chẳng có nghĩa lý gì ở tầm mức quốc gia. Trẻ con sơ ý, trừ phi chúng không biết giữ mồm giữ miệng, không phải là vấn đề của An ninh Nhà nước. Tuy nhiên, tình huống cụ thể này lại trở nên phức tạp ngoài dự kiến. Nỗi đau của bậc cha mẹ đã mang một hình thức khác thường. Dường như họ không thể chấp nhận rằng con trai họ (Leo đã xem biên bản, ghi nhớ cái tên Arkady) phải chịu trách nhiệm cho chính cái chết của nó. Họ báo với mọi người rằng nó đã bị giết. Do ai - họ không biết. Vì lý do gì - họ không biết. Làm sao một chuyện như thế mà lại có thể xảy ra được - một lần nữa, họ không biết. Nhưng dù không có một lập luận hợp lẽ và đáng tin thì họ cũng có một sức mạnh tinh thần đứng về phía họ. Có một khả năng rất thực tế là họ đang thuyết phục những người cả tin hàng xóm, bạn bè, và người lạ, bất cứ ai chịu nghe.

Như để cho sự việc còn trầm trọng hơn, chính bố đứa bé, Fyodor Andreev, là một nhân viên MGB cấp thấp và là một trong những thuộc cấp của Leo. Đáng lẽ anh ta phải hiểu biết hơn thì anh ta lại làm cho MGB mang tiếng xấu bằng cách sử dụng ảnh hưởng quyền lực của mình để tăng tính xác tín cho khẳng định vô lý này. Anh ta đã đi quá giới hạn. Anh ta đã để tình cảm che mờ lý trí. Nếu tình hình không dịu bớt, nhiệm vụ của Leo ở đây ắt hẳn sẽ là bắt người đàn ông này. Toàn bộ vụ này đang rối tinh lên. Và Leo buộc phải tạm thời gác lại một nhiệm vụ nhạy cảm, nhiệm vụ thực sự, để xử lý vấn đề này.

Không ham gặp mặt Fyodor, Leo thong thả đi cầu thang, ngẫm nghĩ làm thế nào gã lại thế này - giám sát phản ứng của dân. Gã chưa bao giờ có ý định gia nhập Bộ An ninh Nhà nước; sự nghiệp này đã bắt nguồn từ thời gã làm nghĩa vụ quân sự. Trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, gã được tuyển mộ vào một đơn vị đặc nhiệm, OMSBON - Lữ đoàn Mô tô cơ giới Đặc nhiệm Độc lập. Các tiểu đoàn ba và bốn của đơn vị này được tuyển lựa từ Viện Giáo dục Thể chất Trung ương, nơi gã là học viên. Được lựa chọn vì năng lực thể chất và tính lực lưỡng, họ được đưa đến một trại huấn huyện ở Mytishchi, phía Bắc Mátxcơva, ở đây họ được dạy cận chiến, đào tạo về vũ khí, nhảy dù tầm thấp, và sử dụng chất nổ. Trại huấn luyện này thuộc NKVD, được xem là mật vụ trước khi An ninh Nhà nước trở thành MGB. Các tiểu đoàn này trực thuộc NKVD, không phải quân đội, và bản chất các nhiệm vụ của họ phản ánh điều này. Được đưa ra sau giới tuyến quân thù, phá hủy cơ sở hạ tầng, thu thập thông tin, thực hiện các cuộc ám sát, họ là những tay đột kích bí mật.

Leo thích sự độc lập trong các chiến dịch của gã, mặc dù gã thận trọng giữ kín ý nghĩ này. Gã thích cái thực tế, hay có lẽ chỉ là cái ấn tượng, rằng số mệnh của gã năm trong tay gã. Gã đã rất xuất sắc. Kết quả là gã được trao Huân chương Suvorov hạng hai. Sự điềm tĩnh của gã, thành công trong binh nghiệp, ngoại hình điển trai, và trên hết là niềm tin tuyệt đối và chân thành của gã vào đất nước đã khiến gã trở thành chàng trai trên áp phích - hoàn toàn theo nghĩa đen - cho quân Liên Xô giải phóng lãnh thổ  bị quân Đức chiếm đóng. Gã cùng một toán lính từ các sư đoàn hổ lốn được chụp đứng quanh xác thiết giáp Đức, súng chĩa lên trời, niềm hân hoan chiến thắng trên mặt. Đằng sau, khói bốc lên từ những ngôi làng cháy âm ỉ. Sự phá hủy và chết chóc và những nụ cười chiến thắng - Leo, với hàm răng đẹp và đôi vai rộng, được đưa lên đứng hàng trước. Một tuần sau, tấm ảnh lên trang nhất báo Pravda và Leo nhận được lời chúc mừng từ những người lạ, lính, thường dân, những người muốn bắt tay gã, ôm gã, biểu tượng của chiến thắng.

Sau chiến tranh, OMSBON đổi thành NKVD và Leo chuyển theo. Sự thăng tiến đó dường như hợp lẽ. Gã không hỏi gì: đó là con đường do cấp trên trải ra và thế là gã bước đi, đầu ngẩng cao.

Đất nước có thể yêu cầu gã bất cứ điều gì và gã sẽ sẵn lòng. Gã có thể điều hành trại Gulag ở lãnh nguyên Bắc Cực vùng Kolyma nếu người ta yêu cầu. Tham vọng duy nhất của gã là một tham vọng chung: phục vụ đất nước, một đất nước đã đánh bại chủ nghĩa phát xít, một đất nước đã đem lại nền giáo dục và chăm sóc y tế miễn phí, đã gióng lên quyền của người lao động trên toàn thế giới, đã trả lương cho cha gã - một công nhân trong một dây chuyền lắp ráp đạn dược - một mức lương tương đương với lương của một bác sĩ có đầy đủ bằng cấp. Mặc dù công việc của gã trong Bộ An ninh Nhà nước thường khó chịu nhưng gã cũng hiểu sự cần thiết của nó, sự cần thiết bảo vệ cách mạng khỏi thù trong giặc ngoài, khỏi những kẻ tìm cách phá hoại và những kẻ quyết chứng kiến nó thất bại. Vì mục đích này, Leo sẵn sàng hy sinh đời mình.

Chủ nghĩa anh hùng hay huấn luyện quân sự gã được rèn dạy không dính dáng gì đến việc hôm nay. Ở đây không có kẻ thù. Đây là một đồng nghiệp, một người bạn, một người cha kiệt quệ vì đau buồn. Thế nhưng, cho dù là vậy, đây là một nguyên tắc của MGB và người cha đau khổ này là mục tiêu. Leo cần phải giải quyết thận trọng. Gã không thể cho phép mình bị chi phối bởi chính thứ tình cảm đã khiến cho Fyodor mù quáng. Sự quá khích này đang đẩy một gia đình lương thiện vào chỗ nguy hiểm. Nếu không kìm lại, những đồn đại thiếu căn cứ về án mạng này có thể phát triển như cỏ dại, lan tràn trong cộng đồng, làm dân chúng lo lắng.

Nhiệm vụ của Leo là dập tắt bất cứ suy luận vô căn cứ nào, và dìu dắt họ trở về từ bờ vực. Câu chuyện giết người có một kịch tính tự nhiên mà chắc chắn sẽ lôi cuốn được một số típ người ưa tưởng tượng. Nếu đã đến mức ấy thì gã sẽ nhẫn tâm: cậu bé đã mắc sai lầm và đã phải trả giá bằng mạng sống của mình. Không cần thêm ai đau khổ vì sự sơ ý của nó nữa. Chắc như vậy là quá nhiều. Gã không cần đi quá xa. Chuyện này có thể được xử lý khéo léo. Họ đang đau buồn - thế thôi. Hãy kiên nhẫn với họ. Họ không suy nghĩ được rõ ràng. Trình bày các bằng chứng. Gã ở đây không phải để đe dọa họ, ít ra thì cũng không ngay lúc này: gã ở đây để giúp họ.

Leo gõ cửa và Fyodor ra mở. Leo cúi đầu chào:

- Tôi rất lấy làm tiếc về nỗi mất mát của anh.

Fyodor lùi lại, để Leo vào.

Ghế nào cũng đã có người ngồi. Căn phòng chật cứng người, như thể một cuộc họp làng đã được triệu tập. Có người già, trẻ nhỏ - rõ ràng cả gia đình đã tập hợp. Trong không khí thế này, không khó tưởng tượng những cảm xúc được dồn đẩy thế nào. Chắc chắn họ đã khích lệ nhau nghĩ rằng có một lực lượng bí hiểm nào đấy chịu trách nhiệm cho cái chết của cậu con nhỏ của họ. Có lẽ như thế mới khiến họ dễ chấp nhận nỗi mất mát hơn. Có lẽ họ cảm thấy có lỗi vì đã không dạy dỗ đứa bé phải tránh xa đường ray. Leo nhận ra một số gương mặt quanh mình. Họ là đồng nghiệp của Fyodor. Và bỗng nhiên họ bối rối khi bị bắt gặp ở đây. Họ không biết nên làm gì, họ tránh ánh mắt nhìn, muốn cáo từ nhưng không thể. Leo quay sang Fyodor:

- Có lẽ sẽ dễ dàng nói chuyện hơn nếu chỉ có hai chúng ta?

- Xin mời, đây là gia đình tôi, họ muốn nghe điều anh nói.

Leo nhìn quanh - chừng hai mươi cặp mắt đang dán vào gã. Họ biết gã định nói gì và họ không thích gã vì điều đó. Họ tức giận vì rằng thằng bé đã chết và đây là cách họ biểu lộ nỗi đau đó. Leo chỉ cần phải chấp nhận rằng gã là tâm điểm của nỗi giận dữ đó.

- Tôi không thể nghĩ ra điều gì nặng nề hơn là mất đi một đứa con. Tôi là đồng nghiệp và là bạn của anh, đã có mặt khi vợ chồng anh mừng sinh nhật cậu con trai. Tôi nhớ đã chúc mừng anh. Và tôi biết tôi buồn khủng khiếp khi phải nói lời an ủi anh thế này.

Có lẽ có chút cứng nhắc, nhưng Leo nói thật lòng. Đáp lại gã là sự im lặng. Leo cân nhắc những lời tiếp theo một cách thận trọng:

- Tôi chưa bao giờ trải qua nỗi đau sau cái chết của một đứa con. Tôi không biết chuyện đó sẽ khiến mình phản ứng thế nào. Có lẽ tôi sẽ cảm thấy cần phải đổ lỗi cho ai đó, ai đó để tôi căm ghét. Nhưng, bằng cái đầu tỉnh táo, tôi có thể cam đoan với mọi người rằng nguyên nhân cái chết của Arkady là không cần bàn cãi. Tôi có mang theo đây tờ biên bản, tôi có thể để nó lại đây nếu mọi người muốn. Ngoài ra, tôi được cử đến đây để trả lời bất cứ câu hỏi nào.

- Arkady bị giết. Chúng tôi muốn anh giúp điều tra. Nếu đích thân anh không làm thì chúng tôi muốn MGB gây áp lực với bên kiểm sát để khởi tố vụ án hình sự.

Leo gật đầu, cố giữ vẻ hòa hợp. Khả năng xấu nhất là phải tranh cãi với họ. Người cha thật kiên quyết, quan điểm của họ thật kiên định. Anh ta đang đòi hỏi chính thức khởi tố một ugolovnoye delo, một vụ án hình sự, không có nó dân quân sẽ không điều tra. Anh ta đang kêu gọi điều không thể. Leo nhìn chằm chằm các đồng nghiệp. Họ nhận ra, trong khi những người khác thì không, rằng cái từ này - án mạng - đã làm ô uế tất cả mọi người trong phòng.

- Arkady bị tàu chạy qua đâm phải. Cái chết của cháu là một tai nạn, một tai nạn khủng khiếp.

- Vậy tại sao cháu lại bị trần truồng? Tại sao miệng cháu bị nhét đất?

Leo cố hiểu xem điều vừa nói là gì. Cậu bé trần truồng? Lần đầu tiên gã nghe thấy. Gã mở biên bản ra:

Cậu bé được tìm thấy có mặc quần áo.

Giờ đây khi gã đọc lại dòng đó lần nữa thì gã thấy nó như một câu kỳ quặc. Nhưng nó đây thôi: cậu bé mặc quần áo. Gã tiếp tục đọc kỹ tài liệu:

Bị kéo lê trên mặt đất, trong miệng có đất.

Gã gập biên bản lại. Cả phòng đang chờ đợi.

- Cậu bé gia đình quý vị vẫn mặc nguyên quần áo. Đúng là có đất ở trong miệng. 

Nhưng người cháu bị tàu lôi đi; có chút đất trong miệng cũng là dễ hiểu.

Một bà cụ đứng lên. Mặc dù lom khom do tuổi già nhưng mắt bà sắc sảo:

- Đấy không phải điều chúng tôi được nghe.

- Thật không may, nhưng các vị đã không được thông tin đúng.

Bà cụ sấn tới. Rõ ràng bà là một thế lực đáng kể đằng sau sự phỏng đoán này.

- Người đàn ông phát hiện ra thi thể - Taras Kuprin - lúc đang quét dọn. Ông ta sống cách đây hai dãy phố. Ông ta kể với chúng tôi rằng Arkady trần truồng, anh nghe rõ chưa? Không một mảnh vải che thân. Tàu đâm cũng không thể lột trần cháu bé được.

- Người này, Kuprin, đúng là đã tìm thấy thi thể. Lời khai của ông ta có trong biên bản. Ông ta khẳng định thi thể nằm trên đường ray, còn nguyên quần áo. Ông ta khá chắc chắn về chuyện đó. Lời khai của ông ta rõ ràng giấy trắng mực đen đây.

- Sao ông ta lại nói với chúng tôi khác?

- Có lẽ ông ta lẫn lộn. Tôi không biết. Nhưng có chữ ký của ông ta trong lời khai, còn lời khai của ông ta thì trong biên bản. Tôi không tin ông ta sẽ nói gì khác đi nếu giờ tôi hỏi ông ta.

- Anh đã xem thi thể cháu bé chưa?

Câu hỏi của bà cụ làm Leo bất ngờ.

- Tôi không điều tra vụ việc này: nó không thuộc nhiệm vụ của tôi. Nhưng dù có là việc của tôi đi nữa thì cũng chẳng có gì phải điều tra cả. Đây là một tai nạn khủng khiếp. Tôi ở đây để nói với mọi người, để làm rõ mọi chuyện khi nó bị nhầm lẫn một cách không cần thiết. Tôi có thể đọc to toàn bộ biên bản nếu mọi người muốn.

Bà cụ lại nói:

- Biên bản kia là dối trá.

Mọi người căng thẳng. Leo vẫn yên lặng, cố giữ bình tĩnh. Họ phải nhận ra không có sự thỏa hiệp. Họ phải nhận ra là không có nhượng bộ. Họ phải thừa nhận, họ phải chấp nhận rằng cậu bé của họ không may đã chết. Leo ở đây là vì lợi ích của họ. Gã quay sang Fyodor, chờ anh ta chỉnh bà cụ.

Fyodor bước lên:

- Leo, chúng tôi có chứng cứ mới, chứng cứ vừa mới tìm thấy hôm nay. Một phụ nữ sống trong một căn hộ nhìn ra đường ray đã thấy Arkady đi cùng một người đàn ông. Chúng tôi không biết gì thêm. Phụ nữ này không phải bạn của chúng tôi. Chúng tôi chưa từng gặp cô ấy. Cô ấy đã nghe về vụ giết người...

- Fyodor...

- Cô ấy đã nghe về cái chết của con trai tôi. Và nếu điều chúng tôi được nghe là đúng thì cô ấy có thể mô tả người đàn ông này. Cô ấy có thể nhận mặt hắn ta.

- Người phụ nữ này đâu?

- Chúng tôi đang chờ cô ấy đến.

- Cô ta đến đây? Tôi rất muốn nghe xem cô ta sẽ nói gì.

Người ta đưa ghế mời Leo ngồi. Gã xua đi. Gã sẽ đứng.

Không ai nói gì, mọi người chờ tiếng gõ cửa. Leo tiếc đã không nhận chiếc ghế ấy. Gần một tiếng trôi qua, trong im lặng, rồi có tiếng gõ nhẹ. Fyodor mở cửa, tự giới thiệu và mời người phụ nữ vào. Cô ta chừng ba mươi tuổi: một khuôn mặt dịu dàng, đôi mắt to, lo lắng. Bởi cô hoảng vì quá đông người, Fyodor cố trấn tĩnh cô:

- Đây là bạn bè và gia đình tôi. Không có gì phải e ngại.

Nhưng cô ta không nghe. Cô ta nhìn chằm chằm Leo.

- Tên tôi là Leo Stepanovich. Sĩ quan MGB. Tôi được giao vụ này. Tên cô là gì?

Leo giở sổ ra, tìm được một trang mới. Người phụ nữ không đáp. Gã ngước lên. Cô ta vẫn không nói gì. Leo sắp nhắc lại câu hỏi thì cuối cùng cô ta nói:

- Galina Shaporina.

Giọng cô ta lí nhí.

- Và cô đã nhìn thấy gì?

- Tôi thấy...

Cô ta nhìn quanh phòng, nhìn xuống sàn, rồi nhìn lại Leo, lại chìm vào im lặng. Fyodor thúc giục cô ta, sự căng thẳng lộ rõ trong giọng nói:

- Cô đã thấy một người đàn ông?

- Đúng, một người đàn ông.

Fyodor, đứng ngay bên cạnh cô ta, mắt nhìn xoáy vào cô, thở phào. Cô ta tiếp tục:

- Một người đàn ông, có lẽ là công nhân, trên đường ray - tôi đứng ở cửa sổ nhà mình và thấy anh ta. Lúc đấy rất tối.

Leo gõ gõ bút chì lên sổ:

- Cô đã thấy anh ta cùng một cậu bé?

- Không, không có cậu bé.

Miệng Fyodor há hốc, lời nói chen nhau tuôn ra:

- Nhưng chúng tôi nghe nói cô đã nhìn thấy một người đàn ông dắt tay con trai tôi.

- Không, không, không - không có cậu bé nào cả. Anh ta xách một chiếc túi, tôi nghĩ vậy. Một chiếc túi đầy dụng cụ. Đúng thế, một chiếc túi. Anh ta đang làm việc trên đường ray, có lẽ sửa chữa. Tôi không nhìn rõ lắm, chỉ thoáng qua, thế thôi. Đáng ra tôi không nên ở đây. Tôi rất tiếc chuyện con trai anh chết.

Leo gập sổ.

- Cảm ơn cô.

- Còn câu hỏi nào nữa không?

Leo chưa kịp trả lời thì Fyodor đã nắm cánh tay người phụ nữ:

- Cô đã thấy một người đàn ông.

Người phụ nữ giằng tay ra. Cô ta nhìn khắp phòng, mọi con mắt đều đổ dồn vào cô ta. Cô ta quay sang Leo:

- Anh có cần gặp tôi lúc khác nữa không?

- Không. Cô có thể đi.

Tránh những cặp mắt xung quanh, Galina đi vội đến cửa. Nhưng cô ta chưa kịp tới cửa thì bà cụ gọi to:

- Cô lo sợ dễ dàng thế ư?

Fyodor tiến lại bà cụ.

- Mẹ, ngồi xuống đi.

Bà cụ đáp, không ghê tởm cũng không đồng tình:

- Arkady là con trai con đấy.

- Vâng.

Leo không thấy được ánh mắt Fyodor. Gã tự hỏi điều gì đã được ngầm trao đổi giữa hai người này. Cho dù là gì, bà cụ cũng đã ngồi xuống. Giữa lúc đó thì Galina đã lẻn đi mất.

Leo hài lòng là Fyodor đã can thiệp. Gã hy vọng điều đó có nghĩa họ đã đến được một bước ngoặt. Bàn tán về chuyện nhảm và tin đồn chẳng giúp gì cho ai cả. Fyodor quay lại phía Leo:

- Xin thứ lỗi cho mẹ tôi, bà ấy quá buồn khổ.

- Đó là lý do tôi ở đây. Để chúng ta có thể nói cho hết nội trong căn phòng này. Cái không thể xảy ra là một khi tôi đã rời phòng này rồi, những lời bàn tán vẫn tiếp tục. Nếu có ai hỏi anh về con trai anh, anh không thể nói nó bị giết. Không phải vì tôi ra lệnh cho anh như thế mà bởi vì điều đó không đúng.

- Chúng tôi hiểu.

- Fyodor, tôi muốn anh nghỉ làm ngày mai. Điều này đã được cho phép. Nếu còn gì khác tôi giúp được anh...

- Không, không gì nữa.

Tại cửa căn hộ, Fyodor bắt tay Leo:

- Tất cả chúng tôi đều rất đau khổ. Xin thứ lỗi cho chúng tôi nếu đã có nóng nảy.

- Điều đó không được ghi vào biên bản. Nhưng, như tôi đã nói, chuyện này kết thúc ở đây.

Mặt Fyodor cứng nhắc. Anh ta gật đầu. Như thể những lời ấy đắng và anh ta buộc phải thốt ra:

- Cái chết của con trai tôi là một tai nạn khủng khiếp.

Leo bước xuống cầu thang, thở sâu. Bầu không khí trong phòng thật ngột ngạt. Gã mừng đã xử lý xong, mừng vì vấn đề đã được giải quyết. Fyodor là người tốt. Một khi anh ta đã chấp nhận cái chết của đứa con trai, sự thật sẽ được chấp nhận dễ dàng hơn.

Gã ngừng lại. Có tiếng ai đó đằng sau. Gã quay lại. Là một cậu bé, không quá bảy tám tuổi:

- Thưa chú, cháu là Jora. Cháu là anh của Arkady. Cháu có thể nói chuyện với chú được không?

- Tất nhiên rồi.

- Là lỗi của cháu.

- Lỗi cháu gì kia?

- Cái chết của em cháu: cháu đã ném nắm tuyết vào em. Cháu đã trộn vào đó sỏi cát và đất. Arkady bị thương, hòn tuyết trúng vào đầu em cháu. Em cháu bỏ chạy. Có lẽ nó làm em cháu choáng váng, có lẽ đó là lý do em cháu không để ý con tàu. Đất mà người ta tìm thấy trong miệng em cháu là lỗi của cháu. Cháu đã ném tuyết vào em.

- Em trai cháu chết là vì tai nạn. Không lý do gì cháu phải cảm thấy hối lỗi. Nhưng cháu rất ngoan vì nói thật với chú. Nào, giờ quay lại với bố mẹ cháu đi.

- Cháu chưa nói với bố mẹ chuyện quả bóng tuyết trộn đất và bùn, đá.

- Có lẽ họ không cần phải biết đâu.

- Bố mẹ cháu sẽ tức giận. Bởi đó là lần cuối cùng cháu nhìn thấy em. Thưa chú, mọi lần chúng cháu vẫn chơi tử tế. Và lẽ ra chúng cháu sẽ lại chơi rất vui vẻ, chúng cháu sẽ làm hòa, chúng cháu sẽ lại là bạn bè, cháu chắc chắn điều đó. Nhưng giờ cháu không bù đắp cho em được nữa rồi, cháu còn không thể nói xin lỗi.

Leo đang nghe lời tự thú của cậu bé. Cậu bé muốn sự tha thứ. Nó òa lên khóc. Bối rối, Leo vỗ vỗ đầu nó, thì thầm, như thể đó là những lời hát ru:

- Không phải lỗi của ai hết.

(Còn tiếp)